โรคมะเร็งปอดนับว่าเป็นภัยร้ายที่คนไทยควรตระหนัก และให้ความสำคัญในการลดความเสี่ยงต่อการเกิดโรคนี้อย่างจริงจัง เพราะเป็นหนึ่งใน 5 อันดับโรคมะเร็งที่คร่าชีวิตของคนไทยไปจำนวนมาก ซึ่งพบมากเป็นอันดับ 1 ในเพศชาย และอันดับ 2 ในเพศหญิง อีกทั้งยังเป็นมะเร็งที่มีอัตราการตายมากที่สุดจากทั่วโลก วันนี้เราจึงอยากชวนคุณมาทำความรู้จักมะเร็งชนิดนี้ให้มากขึ้น เพื่อสร้างความเข้าใจที่ถูกต้องและลดความเสี่ยงต่อการเกิดโรคได้ในอนาคต 

ถึงแม้ปัจจุบันมะเร็งปอดจะเป็นโรคที่มีการวินิจฉัยได้อย่างรวดเร็วและแม่นยำ แต่ก็ยังเป็นสาเหตุของการเสียชีวิตอันดับ 1 เนื่องจากผู้ป่วยส่วนใหญ่จะเข้ามาพบแพทย์เมื่อเซลล์มะเร็งลุกลามเข้าสู่ระยะแพร่กระจายแล้ว ทำให้การรักษาได้ผลลัพธ์ไม่ดีเท่าที่ควร ดังนั้นการป้องกันไว้ก่อนย่อมดีกว่าการรักษาเสมอ วันนี้เราจึงได้รวบรวมเรื่องที่คุณควรทราบพร้อมตอบคำถามที่คนมักเข้าใจผิดเกี่ยวกับโรคมะเร็งปอดมาไว้ที่นี่ เพื่อคลายข้อสงสัยให้ปลอดภัยจากโรคร้ายนี้ไปพร้อมกัน! 

1. Q : โรคมะเร็งปอดเกิดจากอะไร?

A : มะเร็งปอดเกิดจากการแบ่งตัวของเซลล์แบบผิดปกติภายในปอดอย่างรวดเร็วและไม่สามารถควบคุมได้ ทำให้เกิดเป็นกลุ่มก้อนของเซลล์ที่ผิดปกติ ซึ่งกลายพันธุ์เป็นก้อนเนื้อร้ายและไปขัดขวางการทำงานของระบบต่างๆ ภายในร่างกาย โดยเซลล์มะเร็งปอดสามารถแบ่งออกได้เป็น 2 ประเภท ดังนี้ 

1. มะเร็งปอดชนิดเซลล์เล็ก (small cell lung cancer) พบได้ประมาณ 10-15% สามารถแพร่กระจายได้อย่างรวดเร็ว ทำให้ผู้ป่วยมีโอกาสเสียชีวิตสูง มักพบในผู้ที่มีประวัติการสูบบุหรี่หนักเป็นเวลานาน
2. มะเร็งปอดชนิดไม่ใช่เซลล์เล็ก (non-small cell lung cancer) พบได้ประมาณ 85-90% แพร่กระจายช้ากว่าชนิดเซลล์เล็กและสามารถรักษาให้หายได้หากตรวจพบในระยะแรกๆ 

2. Q : อาการแรกเริ่มของโรคมะเร็งปอดเป็นอย่างไร

A : อาการแรกเริ่มของโรคมะเร็งปอดส่วนใหญ่จะไม่มีอาการผิดปกติใดๆ แต่อาการมักจะเพิ่มขึ้นเมื่อก้อนมะเร็งมีขนาดใหญ่ หรือแพร่ไปตามอวัยวะต่างๆ ของร่างกายแล้ว ซึ่งอาการต้องสงสัยที่อาจเป็นสัญญาณของโรคมะเร็งปอด สามารถสังเกตได้ดังนี้ 

• ไอเรื้อรัง ไอเป็นเลือด 
• หายใจลำบาก 
• เหนื่อยง่าย เบื่ออาหาร 
• เสียงแหบ 
• เจ็บหรือแน่นหน้าอก 
• น้ำหนักลดโดยไม่ทราบสาเหตุ 
• คลำได้ก้อน หรือต่อมน้ำเหลืองที่คอโต

3. Q : โรคมะเร็งปอดมีกี่ระยะ?

A : ระยะของโรคมะเร็งปอดถูกกำหนดจากตำแหน่งของเซลล์มะเร็งและระดับการแพร่กระจาย แบ่งออกเป็น 4 ระยะ ดังนี้ 

• ระยะที่ 1 เป็นระยะที่เซลล์มะเร็งยังไม่เกิดการลุกลามไปยังอวัยวะอื่นๆ ผู้ป่วยมักไม่มีอาการผิดปกติใดๆ 
• ระยะที่ 2 ก้อนมะเร็งเริ่มมีขนาดใหญ่ หรือเริ่มมีการแพร่กระจายเข้าสู่ต่อมน้ำเหลืองที่ขั้วปอด 
• ระยะที่ 3 ในระยะนี้จะพบว่าก้อนมะเร็งมีขนาดใหญ่มากขึ้นและเริ่มกระจายตัวไปสู่ต่อมน้ำเหลืองกลางทรวงอก 
• ระยะที่ 4 เป็นระยะแพร่กระจาย ผู้ป่วยประมาณ 60-70% จะมาพบแพทย์ในระยะนี้ ซึ่งเซลล์มะเร็งได้กระจายตัวไปสู่ส่วนต่างๆ ของร่างกายแล้ว เช่น สมอง กระดูก หรือตับ เป็นต้น 

4. Q : โรคมะเร็งปอดรักษาหายไหม รักษาอย่างไร?

A : โรคมะเร็งปอดในระยะที่ 1-3 (ระยะต้น) สามารถรักษาให้หายขาดได้ด้วยการเข้ารับการผ่าตัดนำเนื้อร้ายออกไป และอาจมีการรักษาเสริมด้วยเคมีบำบัด การฉายรังสี ใช้ยากระตุ้นภูมิคุ้มกัน หรือยามุ่งเป้า แต่ถึงแม้จะพบในระยะที่ 4 ก็สามารถประคับประคองอาการของผู้ป่วยให้อยู่ในสภาพใกล้เคียงปกติและมีคุณภาพชีวิตที่ดีขึ้นได้ โดยการรักษาในระยะนี้จะใช้ยาเป็นหลัก เช่น ยากระตุ้นภูมิคุ้มกัน ยามุ่งเป้า ยาเคมีบำบัด หรืออาจมีการใช้ยาหลายชนิดร่วมกันขึ้นอยู่กับดุลยพินิจของแพทย์ 

5. Q : ผู้ป่วยมะเร็งปอดอยู่ได้นานแค่ไหน?

A : ในระยะ 10 ปี ที่ผ่านมาเทคโนโลยีทางการแพทย์ได้พัฒนาก้าวหน้าไปมาก ทำให้มีกระบวนการรักษาที่ดีขึ้นทั้งการผ่าตัด การฉายรังสีที่มีประสิทธิภาพสูง และยาแบบมุ่งเป้าทำลายเซลล์มะเร็ง ผู้ป่วยมะเร็งปอดถึงแม้จะตรวจพบในระยะที่ 4 แต่ยังสามารถประคับประคองอาการได้นานเหมือนกับการรักษาโรคเรื้อรังอื่นๆ และสามารถมีคุณภาพชีวิตที่ใกล้เคียงปกติได้ 

6. Q : ดูแลตัวเองอย่างไรเมื่อเป็นมะเร็งปอด?

A : วิธีการดูแลตัวเองของผู้ป่วยโรคมะเร็งปอดมีความสำคัญอย่างยิ่ง เพราะเมื่อเข้าสู่ขั้นตอนการรักษาแล้วจะต้องเตรียมร่างกายให้พร้อมเข้ารับการทำเคมีบำบัด การผ่าตัด หรือการฉายรังสี เพื่อให้ร่างกายสามารถต้านทานผลข้างเคียงและตอบสนองต่อการรักษาอย่างมีประสิทธิภาพ แนวทางการดูแลตัวเองสำหรับผู้ป่วยโรคมะเร็งปอดสามารถปฏิบัติได้ ดังต่อไปนี้ 

• ควรรับประทานอาหารให้ครบ 5 หมู่ โดยไม่งดโปรตีนเพื่อให้ร่างกายได้รับพลังงานและสารอาหารที่เพียงพอครบถ้วน
• รับคำปรึกษาจากแพทย์ผู้เชี่ยวชาญเพื่อรับการรักษา ทำความเข้าใจโรคและผลข้างเคียงจากการรักษาที่อาจเกิดขึ้น 
• หลีกเลี่ยงการรับควันบุหรี่จากผู้อื่นและงดการสูบบุหรี่ 
• ดูแลและสังเกตอาการผิดปกติของตัวเองที่อาจเกิดขึ้นจากผลข้างเคียง เช่น อาการอ่อนเพลีย คลื่นไส้ 
• เมื่อเริ่มมีอาการดีขึ้นจากผลข้างเคียง แนะนำให้ออกกำลังกายแบบพอเหมาะ หรือเดินประมาณ 15-30 นาที เพื่อส่งเสริมการทำงานของปอดและหัวใจให้ดีขึ้น 
• พบแพทย์ประจำตัวตามนัดอย่างสม่ำเสมอ เพื่อป้องกันการกลับมาเป็นซ้ำและการเกิดเซลล์มะเร็งที่อวัยวะอื่น

7. Q : อาการมะเร็งปอดกับวัณโรค ต่างกันอย่างไร?

A : อีกหนึ่งคำถามที่หลายคนสงสัย เพราะโรคมะเร็งปอดและวัณโรคมีอาการเบื้องต้นคล้ายกัน ทั้งอาการไอเป็นเลือด ไอเรื้อรัง เบื่ออาหาร แต่ทั้ง 2 โรคยังมีความแตกต่างกันในด้านอื่นๆ อีก ดังนี้ 

8. Q : ผู้ที่ไม่สูบบุหรี่มีความเสี่ยงเป็นโรคมะเร็งปอดหรือไม่?

A : เนื่องจากมีการศึกษาพบว่า 20% ของผู้ป่วยมะเร็งปอดไม่มีประวัติการสูบบุหรี่มาก่อน จากข้อมูลนี้จึงบอกได้ว่าผู้ที่ไม่สูบบุหรี่ก็มีความเสี่ยงต่อการเป็นโรคมะเร็งปอดได้เช่นเดียวกันเพราะได้รับควันบุหรี่มือสอง และยังมีปัจจัยเสี่ยงอื่นๆ ร่วมด้วย ทั้งการได้รับสารพิษ, รังสี, ฝุ่น, ไอระเหย, และโลหะต่างๆ เป็นเวลานาน รวมถึงปัจจัยด้านพันธุกรรม เช่น ยีนกลายพันธุ์ ชนิด EGFR, ALK และอื่นๆ รวมถึงโรคทางพันธุกรรมบางชนิดก็สามารถเพิ่มโอกาสการเป็นมะเร็งปอดได้ แม้จะไม่สูบบุหรี่ก็ตาม 

9. Q : อาหารที่ผู้ป่วยมะเร็งปอดควรกินและไม่ควรกินมีอะไรบ้าง?

A : เพราะผู้ป่วยโรคมะเร็งปอดควรดูแลรักษาร่างกายเพื่อให้พร้อมเข้ารับการรักษาอยู่เสมอ จึงต้องให้ความสำคัญเรื่องอาหารเป็นพิเศษ ซึ่งอาหารที่ผู้ป่วยโรคมะเร็งปอดควรรับประทานและควรหลีกเลี่ยงมีดังนี้ 

*หมายเหตุ : หากผู้ป่วยกำลังได้รับเคมีบำบัด แพทย์อาจแนะนำให้รับประทานเฉพาะอาหารที่ปรุงสุกสะอาด และงดผัก ผลไม้สด

ทุกปัญหาสุขภาพ ปรึกษาแพทย์เฉพาะทางออนไลน์ ที่พร้อมดูแลคุณด้วยความใส่ใจ