ในยุคที่คนหันมาใส่ใจสุขภาพมากขึ้น กิจกรรมที่เกี่ยวข้องกับการเคลื่อนไหวร่างกาย เช่น การวิ่ง ออกกำลังกาย หรือการเดินเร็ว ได้กลายเป็นกิจวัตรประจำวันของใครหลายคน อย่างไรก็ตาม หากไม่มีการอบอุ่นร่างกาย หรือใช้ร่างกายเกินขีดจำกัด ก็อาจทำให้เกิดอาการบาดเจ็บที่สำคัญซึ่งพบได้บ่อยอย่าง ‘เอ็นร้อยหวายอักเสบ’ อาการบาดเจ็บที่ไม่เพียงสร้างความเจ็บปวด แต่ยังรบกวนการเคลื่อนไหวขั้นพื้นฐานจนอาจส่งผลให้เดินไม่ได้ บทความนี้จะพาทุกท่านมาทำความรู้จักกับเอ็นร้อยหวายให้มากขึ้น พร้อมทั้งแนะนำวิธีดูแลและฟื้นฟูอย่างถูกต้อง

รู้จัก ‘เอ็นร้อยหวาย’ คืออะไร ?

เอ็นร้อยหวาย (Achilles tendon) คือเอ็นขนาดใหญ่ที่สุดในร่างกายที่เชื่อมระหว่างกล้ามเนื้อน่องกับกระดูกส้นเท้า โดยมีตำแหน่งอยู่ด้านหลังขาส่วนล่าง เริ่มตั้งแต่บริเวณใต้กล้ามเนื้อน่องลงไปจนถึงจุดยึดกับกระดูกส้นเท้า หากลองจับบริเวณหลังข้อเท้าหรือด้านหลังส้นเท้า จะสามารถรู้สึกถึงเส้นเอ็นที่ตึงอยู่ โดย ‘เอ็นร้อยหวาย’ มีหน้าที่สำคัญในการช่วยให้เราสามารถกระโดด วิ่ง เดิน หรือเขย่งปลายเท้า เมื่อเกิดการอักเสบจะทำให้รู้สึกปวดและเคลื่อนไหวได้ลำบากมากขึ้น

สาเหตุของเอ็นร้อยหวายอักเสบ

สาเหตุหลักของการอักเสบที่เอ็นร้อยหวายมักเกิดจากการใช้งานเกินกำลัง (overuse injury) โดยเฉพาะในผู้ที่ออกกำลังกายอย่างต่อเนื่อง หรือเพิ่มระดับความหนักของกิจกรรมเร็วเกินไป อย่างไรก็ตาม ยังมีอีกหลายปัจจัยที่อาจทำให้เกิดอาการนี้ได้ อาทิเช่น

• การออกกำลังกายโดยไม่มีการอบอุ่นร่างกาย หรือยืดกล้ามเนื้ออย่างเหมาะสม
• การใส่รองเท้าที่ไม่เหมาะสม ไม่มีระบบรองรับแรงกระแทก หรือหมดสภาพ ส่งผลให้แรงกระแทกส่งต่อไปยังเอ็นร้อยหวายมากขึ้น
• ความผิดปกติของโครงสร้างร่างกาย เช่น ขาโก่ง (Bowleg) หรือเท้าแบน (Flat feet) ทำให้แรงกดไม่กระจายอย่างเหมาะสม
• อายุที่เพิ่มขึ้น ทำให้เอ็นมีความยืดหยุ่นน้อยลงและเสี่ยงต่อการอักเสบมากขึ้น
• น้ำหนักตัวที่มากเกินไป ส่งผลให้เกิดแรงกดบนเอ็นร้อยหวายเพิ่มขึ้น

เอ็นร้อยหวายอักเสบ มีอาการอย่างไร ?

อาการของเอ็นร้อยหวายอักเสบ มักเริ่มจากความรู้สึกไม่สบายเล็กน้อยบริเวณหลังข้อเท้าหรือเหนือส้นเท้า และค่อยๆ ทวีความรุนแรงขึ้นหากยังคงมีกิจกรรมที่กระตุ้นการอักเสบ โดยอาการที่พบบ่อยและควรสังเกต มีดังนี้

• ปวดบริเวณหลังข้อเท้าหรือเหนือส้นเท้า อาการปวดมักเกิดขึ้นขณะเดิน วิ่ง หรือเขย่งปลายเท้า และอาจรุนแรงขึ้นหลังใช้งานหนักหรือในช่วงเช้า
• รู้สึกตึงแข็งบริเวณเอ็นร้อยหวาย โดยเฉพาะหลังพักนาน เช่น เมื่อตื่นนอนหรือหลังนั่งนาน อาการตึงอาจลดลงเมื่อมีการเคลื่อนไหว
• บวม แดง หรือกดเจ็บเฉพาะที่ บริเวณเอ็นอาจมีอาการบวม รู้สึกร้อนหรือเจ็บเมื่อสัมผัส โดยเฉพาะในกรณีที่มีการอักเสบเฉียบพลัน
• คลำได้ก้อนหรือความหนาตัวของเอ็น ในผู้ที่มีอาการเรื้อรังอาจพบก้อนแข็งหรือลักษณะหนาตัวของเอ็น ซึ่งบ่งบอกถึงการเปลี่ยนแปลงของเนื้อเยื่อจากการอักเสบเรื้อรัง
• เคลื่อนไหวลำบาก เช่น เดินกะเผลก หรือไม่สามารถยืนเขย่งปลายเท้าได้เต็มที่ ซึ่งอาจเกิดจากความเจ็บปวดหรือการอ่อนแรงของกล้ามเนื้อ

สอบถามรายละเอียดเพิ่มเติมและนัดหมายแพทย์ได้ที่

ศูนย์กระดูกและข้อ ชั้น 4 โรงพยาบาลวิมุต

เวลาทำการ 08:00 - 20:00 น. โทร. 0-2079-0060

หรือดาวน์โหลด ViMUT Application เพื่อนัดหมายแพทย์ หรือบริการปรึกษาหมอออนไลน์

ทุกปัญหาสุขภาพ ปรึกษาแพทย์เฉพาะทางออนไลน์ ที่พร้อมดูแลคุณด้วยความใส่ใจ