ตกดึกทีไรไอเหนื่อยหอบ เช็กให้ชัวร์! ใช่ โรคหอบ หืด หรือเปล่า?

ด้วยร่างกายที่ว่องไวต่อสิ่งกระตุ้นและสารก่อภูมิแพ้ เสี่ยงต่อการเกิดหลอดลมอักเสบจนกระทั่งเกิดภาวะหลอดลมตีบกะทันหัน โรคหอบหืดจึงถูกจัดเป็นโรคเรื้อรังที่กระทบต่อคุณภาพชีวิตของผู้ป่วยและคนในครอบครัว จากอาการไอ เหนื่อย หอบ ที่อาจกำเริบรุนแรงและกลายเป็นภาวะฉุกเฉินได้ทุกเวลา ผู้ป่วยส่วนใหญ่จึงต้องจำกัดรูปแบบการดำเนินชีวิตหลายอย่าง เล่นกีฬาบางชนิดไม่ได้อย่างใจ รวมถึงไม่สามารถทำงานบางประเภทได้

โรคหอบหืดเป็นปัญหาสุขภาพที่เกิดกับคนทุกช่วงวัยในทุกเชื้อชาติ ตั้งแต่ทารกไปจนถึงกลุ่มผู้สูงอายุ โดยพบผู้ป่วยมากกว่า 300 ล้านคนจากทั่วโลก ในประเทศไทยเองพบโรคหอบหืดร้อยละ 4-13  ของประชากรทั้งหมด และมีแนวโน้มเพิ่มขึ้นจากมลภาวะทางอากาศ จัดเป็นโรคเรื้อรังอันดับที่ 25 ที่มีความรุนแรงใกล้เคียงกับโรคเบาหวาน

อาการหอบและโรคหอบหืด แตกต่างกันอย่างไร ?

“หอบ” คือ อาการเหนื่อย หอบ หายใจลำบาก รู้สึกหายใจได้ไม่เต็มปอด สูดลมหายใจยาวๆ ไม่ค่อยได้ และต้องออกแรงมากเพื่อหายใจเอาอากาศเข้าไป เป็นหนึ่งในอาการของ “โรคหืด” หรือที่เราเรียกกันคุ้นปากว่า “โรคหอบหืด” “โรคหืด” หรือที่เรียก “โรคหอบหืด” เป็นโรคที่มีการอักเสบเรื้อรังของหลอดลม ส่งผลให้หลอดลมเกิดการตีบตัน มักจะมีอาการเป็นๆ หายๆ เมื่อมีอาการผู้ป่วยมักมีภาวะหอบร่วมด้วยจึงถูกเรียกว่า ‘โรคหอบหืด’ ในขณะที่ในผู้ป่วยบางรายไม่มีอาการหอบให้เห็นจึงเรียกว่าผู้ป่วย ‘โรคหืด’ แต่พบอาการหายใจมีเสียงวี้ด ไอเรื้อรัง แน่นหน้าอก และอันตรายรุนแรงถึงแก่ชีวิตได้โดยเฉพาะในผู้ป่วยเด็ก

สาเหตุของโรคหอบหืด เกิดจากอะไร ?

• พันธุกรรมและภูมิแพ้ โรคหอบหืดถ่ายทอดทางพันธุกรรม สัมพันธ์กับภาวะภูมิแพ้และสารกระตุ้นที่อยู่ในสิ่งแวดล้อม ได้แก่ ไรฝุ่น เชื้อไวรัส ขนของสัตว์เลี้ยง เกสรดอกไม้ การเปลี่ยนแปลงของอากาศ สารก่อภูมิแพ้จากการประกอบอาชีพ เป็นต้น 
• การเปลี่ยนแปลงทางด้านอารมณ์และจิตใจ
• รวมถึงสิ่งเร้าอื่นๆ จำพวก ควันบุหรี่ ไอเสีย ควันพิษในอากาศร่วมด้วย ดังนั้นหากมีประวัติเยื่อบุจมูกอักเสบจากภาวะภูมิแพ้ หรือภูมิแพ้ผิวหนังทั้งตนเองและคนในครอบครัว ต้องหมั่นสังเกตอาการที่อาจบ่งบอกโรคหอบหืดด้วย

อาการเฝ้าระวังโรคหอบหืด

• ไอต่อเนื่อง ผู้ป่วยมักมีอาการไอโดยไม่ทราบสาเหตุต่อเนื่องนาน 2-3 สัปดาห์ ไอตอนเช้า และอาการมักแย่ลงในช่วงกลางคืนหรืออากาศเย็น มีเสียงหวีดเวลาหายใจ 
• เหนื่อย หอบ รู้สึกหายใจไม่ทัน หายใจเข้าได้ แต่หายใจออกไม่สุดเนื่องจากหลอดลมตีบแคบลง และมีอาการดีขึ้นอย่างชัดเจนเมื่อได้รับยาขยายหลอดลม 

โดยอาการเหล่านี้มีระดับความรุนแรงต่างกันไป ในผู้ป่วยบางรายอาจพบอาการหอบหืดน้อยกว่า 2 ครั้งต่อเดือน หรือในผู้ป่วยที่มีอาการเรื้อรังอาจพบได้บ่อยกว่า 1 ครั้งต่อสัปดาห์

โรคหอบหืดกำเริบรุนแรงถึงชีวิตได้

ในภาวะฉุกเฉินที่ผู้ป่วยมีอาการหอบหืดกำเริบรุนแรง กระสับกระส่าย เหนื่อยจนไม่สามารถพูดเป็นประโยคได้ หมดสติ เขียว ออกซิเจนตก ถึงขั้นการหายใจล้มเหลว จำเป็นต้องนำตัวส่งโรงพยาบาลเพื่อใส่ท่อช่วยหายใจในทันทีเพราะเป็นเหตุให้ถึงแก่ชีวิตได้ ส่วนในรายที่โรคหอบหืดกำเริบไม่รุนแรง แต่มีการอักเสบในหลอดลม และหลอดลมเกิดการตีบตันอยู่บ่อยครั้ง ในระยะยาวหลอดลมจะเกิดการตีบตันแบบถาวร เป็นเหตุให้การรักษาทำได้ยากขึ้น

การตรวจวินิจฉัยและรักษาอย่างถูกวิธี

แพทย์จะเริ่มการวินิจฉัยโรคหอบหืดด้วยการซักประวัติ ตรวจร่างกาย ทดสอบสมรรถภาพปอดและหลอดลม เพื่อหาภาวะหลอดลมตีบจากหอบหืด พร้อมกับแยกโรคอื่นๆ ออกไป โดยแพทย์จะพิจารณาเลือกใช้ยาตามความรุนแรงของโรคโดยแบ่งออกเป็น

1. ยาบรรเทาอาการ (relievers) เป็นยาขยายหลอดลมที่ออกฤทธิ์อย่างรวดเร็ว ใช้เมื่อมีอาการ 
2. ยาสูดพ่นควบคุมอาการ (controllers) ช่วยลดการอักเสบของหลอดลม ต้องใช้เป็นต่อเนื่องทุกวันแม้ไม่มีอาการ โดยห้ามหยุดยาเองจนกว่าจะได้รับคำแนะนำจากแพทย์ แม้จะไม่พบอาการหอบหืดกำเริบก็ตาม 

เข้าใจโรคเท่ากับได้เข้าใจตนเอง แม้โรคหอบหืดจะไม่สามารถรักษาให้หายขาด แต่หากผู้ป่วยสามารถลดความเสี่ยง หลีกเลี่ยงสารก่อภูมิแพ้ที่อาจกระตุ้นการเกิดโรค ออกกำลังกายอย่างเหมาะสม พักผ่อนเพียงพอ ก็สามารถปลอดอาการของโรคหอบหืดได้ อย่าลืมพกยาฉุกเฉินและใช้ยาอย่างสม่ำเสมอตามคำสั่งของแพทย์ หากพบว่ามีอาการแน่นหน้าอก หายใจสะดุด ติดขัด ให้ตั้งสติและหยุดทำกิจกรรมนั้นๆ ทั้นที พร้อมพ่นยาขยายหลอดลมชนิดออกฤทธิ์เร็ว ทุก 15 นาที ซึ่งหากพ่นยา 3 ครั้งแล้วไม่ดีขึ้นให้รีบไปโรงพยาบาลทันที

 

สอบถามรายละเอียดเพิ่มเติมและนัดหมายแพทย์ได้ที่
ศูนย์อายุรกรรม ชั้น 3 โรงพยาบาลวิมุต 
เวลาทำการ 07:00 - 20:00 น. โทร. 0-2079-0030
หรือดาวน์โหลด ViMUT Application เพื่อนัดหมายแพทย์ หรือบริการปรึกษาหมอออนไลน์ 

ทุกปัญหาสุขภาพ ปรึกษาแพทย์เฉพาะทางออนไลน์ ที่พร้อมดูแลคุณด้วยความใส่ใจ