เรื่องน่ารู้ของการ “ขูดหินปูน” จำเป็นต้องทำหรือไม่ หลังขูดดูแลตัวเองอย่างไร

เคยสงสัยไหมว่านอกจากการหมั่นตรวจสุขภาพช่องปากและฟันทุกๆ 6 เดือนแล้ว ทำไมทันตแพทย์หรือหมอฟันถึงแนะนำให้เราดูแลสุขภาพช่องปากด้วยการขูดหินปูนเป็นประจำ การขูดหินปูนสามารถช่วยอะไรได้ มีหินปูนแล้วไม่ขูดหินปูนจะเป็นอะไรไหม ขูดหินปูนเจ็บไหม หรือหลังขูดหินปูนต้องดูแลอย่างไร วันนี้เราได้รวบรวมคำตอบเกี่ยวกับข้อสงสัยในการขูดหินปูนมาฝากกันแล้วที่นี่

ทำไมต้องขูดหินปูน ขูดหินปูนแล้วช่วยอะไร ?

คราบหินปูน หรือมีอีกชื่อที่เรียกว่าหินน้ำลาย เกิดจากคราบฟันที่สะสมบนผิวฟันเป็นเวลานานจนเกิดการแข็งตัว และมีแบคทีเรียหลายชนิดอาศัยซ่อนตัวอยู่ตามซอกฟัน ซึ่งจะใช้น้ำตาลจากอาหารที่เราทานช่วยในการเจริญเติบโต หลายคนมักทำความสะอาดได้ไม่ดีโดยเฉพาะซอกฟัน ซึ่งในช่วงที่แบคทีเรียนี้เติบโตมันจะปล่อยกรดออกมาทำลายเคลือบฟัน อันเป็นสาเหตุหนึ่งของการเกิดฟันผุและในระหว่างนั้นตัวมันเองก็สร้างสารที่กระตุ้นให้เกิดภาวะเหงือกอักเสบ มีเลือดออกตามไรฟัน และลุลามจนทำลายกระดูกรอบๆ รากฟัน อีกทั้งยังทำให้เกิดกลิ่นปากอีกด้วย

ถ้าปล่อยเอาไว้ไม่ขูดออกจะเป็นอะไรไหม ?

เมื่อเกิดคราบหินปูนแล้วการแปรงฟันธรรมดาจะไม่สามารถขจัดคราบหินปูนออกไปได้ และเป็นสาเหตุสำคัญที่ทำให้เกิดปัญหาสุขภาพช่องปากและฟัน เช่น ฟันผุ มีกลิ่นปาก เหงือกบวมเป็นหนอง เหงือกอักเสบ โรคปริทันต์ในช่องปาก ฟันโยก หรือในบางรายอาจรุนแรงอาจะส่งผลถึงภาวะโรคหัวใจได้  เพราะสารที่ก่อให้เกิดการอักเสบจะสามารถเข้าสู่กระแสเลือด กระตุ้นให้เกิดโรคหลอดเลือดหัวหัวใจได้นั่นเอง นอกจากโรคหัวใจแล้วเหงือกอักเสบยังส่งผลต่อระดับน้ำตาลในเลือด และทำให้ภาวะโรคเบาหวานแย่ลงได้อีกด้วย ดังนั้น เพื่อสุขภาพช่องปากและฟัน รวมถึงความมั่นใจในการพูดคุยและสร้างรอยยิ้ม ทุกคนควรไปขูดหินปูน ตรวจฟัน ทุกๆ 6 เดือน หรืออย่างน้อยที่สุดปีละ 1 ครั้ง เป็นประจำทุกปี

ขั้นตอนการขูดหินปูนเป็นอย่างไร เจ็บไหม ?

1. แจ้งความประสงค์ขอขูดหินปูน และซักประวัติเกี่ยวกับโรคประจำตัว เพราะผู้ที่ป่วยเป็นโรคประจำตัวบางชนิด ไม่ว่าจะเป็นโรคเบาหวาน โรคหัวใจและหลอดเลือด โรคมะเร็ง หรือผู้ที่รับประทานยาละลายลิ่มเลือด หรือมีภาวะเลือดหยุดยาก อาจมีความเสี่ยงในการขูดหินปูนในกรณีที่มีหินปูนมาก ซึ่งทันตแพทย์จะพิจารณาเป็นรายกรณีอีกครั้ง
2. ทันตแพทย์จะตรวจสุขภาพช่องปากและฟัน เพื่อตรวจว่ามีปัญหาสุขภาพฟันและเหงือกหรือไม่ หากมีปัญหาเหงือกอักเสบรุนแรง เป็นโรคปริทันต์อักเสบ จำเป็นต้องรับการรักษาโรคเหงือกไปพร้อมๆ กับการขูดหินปูนโดยแพทย์เฉพาะทางโรคเหงือก
3. ทำการขูดหินปูน เมื่อตรวจแล้วพบว่ามีคราบหินปูน ทันตแพทย์จะใช้เครื่องมือทันตกรรม และอุปกรณ์ขูดหินปูนด้วยคลื่นความถี่สูง (Ultrasonic Scaler) ทำการกำจัดคราบหินปูนออก ซึ่งระหว่างนี้อาจจะรู้สึกเสียวฟันได้แต่ไม่ต้องตกใจ เพราะนี่เป็นอาการปกติที่สามารถเกิดขึ้นได้ นอกจากนี้อาจมีเลือดออกระหว่างการชูดหินปูน เนื่องมาจากเหงือกที่อักเสบจากการมีหินปูนนั่นเอง  ซึ่งเลือดจะหยุดได้ภายในระยะเวลาไม่กี่นาทีหลังบ้วนน้ำ
4. ขัดทำความสะอาด หลังจากขูดหินปูนเรียบร้อย ทันตแพทย์จะใช้หัวขัดยางควบคู่กับผงขัดฟันโดยเฉพาะ ที่มีส่วนผสมของฟลูออไรด์ เพื่อทำความสะอาดและกำจัดคราบสีจากอาหารที่ยังคงตกค้างอยู่ที่ผิวฟัน
5. บ้วนปาก สำหรับขั้นตอนสุดท้าย ทันตแพทย์จะให้เราลุกขึ้นมาบ้วนปากเพื่อเอาเศษคราบหินปูนที่อาจหลงเหลืออยู่และผงขัดออกไปกับน้ำและเพื่อเป็นการทำความสะอาดครั้งสุดท้าย เพียงเท่านี้ก็เสร็จสิ้นขั้นตอนในการขูดหินปูน
6. x-ray ตรวจฟันผุ  ทันตแพทย์อาจแนะนำให้ x-ray ตรวจฟันผุด้านประชิด  หรือบริเวณซอกฟัน ซึ่งไม่สามารถมองเห็นได้ด้วยตาเปล่าและไม่มีอาการใดๆ หากเป็นระยะเริ่มต้น  โดยทั่วไปแนะนำให้ตรวจทุกๆ 1 ปี หากไม่พบฟันผุต่อเนื่องกัน 2-3 ปี  อาจเว้นเป็นการตรวจปีเว้นปีได้  หากปล่อยฟันผุไว้จนเป็นโพรงใหญ่จนเห็นได้ด้วยตานั่นอาจจะเป็นฟันผุที่ลึกจนอาจจะต้องรักษารากฟันแล้วก็ได้

หลังขูดหินปูนต้องปฏิบัติตัว หรือดูแลตัวเองอย่างไร ?

• หลังขูดหินปูนสามารถกินข้าว ดื่มน้ำได้ตามปกติทันที
• ควรหลีกเลี่ยงชา กาแฟ น้ำอัดลม อาหารที่มีสีสันจัดจ้าน เพราะสีของอาหารอาจติดผิวฟันเกิดเป็นคราบสีจากอาหารได้อีก หากต้องการรับประทาน ควรดื่มน้ำตามทุกครั้ง
• หลังขูดหินปูนอาจมีอาการเสียวฟันได้ประมาณ 1 สัปดาห์ ซึ่งเป็นอาการปกติ การดูแลอาการนี้ควรแปรงฟันด้วยยาสีฟันที่มีฟลูออไรด์หรือยาสีฟันลดอาการเสียวฟัน ก็จะช่วยให้อาการเสียวฟันดีขึ้นได้ แต่หากมีอาการมากกว่า 1 สัปดาห์ เป็นต้นไป ควรปรึกษาทันตแพทย์
• สังเกตอาการเหงือกบวม เหงือกอักเสบ อาการเหล่านี้เกิดขึ้นได้น้อย แต่สามารถเกิดขึ้นได้ โดยหลังจากขูดหินปูนแล้วหากพบว่าเหงือกบวมมากขึ้น อักเสบหรือมีหนองให้รีบไปพบทันตแพทย์ทันที
• ควรแปรงฟันให้ถูกวิธี ร่วมกับการใช้ไหมขัดฟัน เพื่อความสะอาดที่หมดจดและลดโอกาสการเกิดคราบหินปูนสะสมได้ดีขึ้น

การดูแลสุขภาพช่องปากและฟันด้วยการตรวจสุขภาพและเข้ารับการขูดหินปูนเป็นประจำ จะช่วยให้คุณมีสุขภาพปากและฟันที่ดียิ่งขึ้น ลดปัญหาฟันเหลือง ปากมีกลิ่น ปัญหาสุขภาพเหงือกและป้องกันฟันผุได้อีกด้วย เพียงเท่านี้ก็จะช่วยให้คุณพูดคุยและเผยรอยยิ้มได้อย่างมั่นใจมากขึ้นได้แล้ว

สอบถามรายละเอียดเพิ่มเติมและนัดหมายแพทย์ได้ที่
ศูนย์ทันตกรรม ชั้น 5 โรงพยาบาลวิมุต 

เวลาทำการ 09.00-20.00 น. โทร. 0-2079-00626 

หรือดาวน์โหลด ViMUT Application เพื่อนัดหมายแพทย์ หรือบริการปรึกษาหมอออนไลน์

ทุกปัญหาสุขภาพ ปรึกษาแพทย์เฉพาะทางออนไลน์ ที่พร้อมดูแลคุณด้วยความใส่ใจ