ตอบทุกคำถามโรคพิษสุนัขบ้า โรคติดเชื้ออันตราย ส่งผลร้ายถึงชีวิต

โรคพิษสุนัขบ้าเป็นโรคคุ้นหูที่เราได้ยินกันมาอย่างยาวนาน เพราะเป็นโรคติดต่อจากสัตว์ที่สามารถแพร่เชื้อมาสู่คน ด้วยการสัมผัสเชื้อ การถูกสัตว์กัดหรือโดนข่วน โดยเฉพาะจากสุนัขและแมว ซึ่งเป็นความเสี่ยงที่สามารถเกิดขึ้นได้ในชีวิตประจำวัน อีกทั้งหากเป็นสัตว์ที่ยังไม่ได้รับวัคซีนด้วยแล้วยิ่งเพิ่มความเสี่ยงต่อการติดเชื้อโรคพิษสุนัขบ้าที่อาจเป็นอันตรายถึงชีวิต และเพื่อสร้างความเข้าใจที่ถูกต้องเกี่ยวกับโรคพิษสุนัขบ้า วันนี้เรามีคำตอบจากคำถามที่พบบ่อยของโรคพิษสุนัขบ้ามาให้คุณไขข้อสงสัยไปพร้อมกัน

7 ข้อ ตอบทุกเรื่อง ไขทุกข้อสงสัยของโรคพิษสุนัขบ้า

1. Q : โรคพิษสุนัขบ้าติดต่อจากสัตว์มาสู่คนได้ยังไง ?

A : การติดต่อเกิดจากสัตว์เลี้ยงลูกด้วยนมที่มีเชื้อไวรัสเรบีส์ (Rabies virus) ที่พบในน้ำลายของสัตว์ที่ติดเชื้อ เช่น สุนัข แมว วัว ค้างคาว ลิง ซึ่งสามารถติดเชื้อได้จากการถูกสัตว์กัด ข่วน หรือเลียบริเวณแผล นอกจากนี้เชื้อไวรัสพิษสุนัขบ้ายังสามารถเข้าทางเยื่อเมือกได้เช่นกัน โดยการสัมผัสผ่านทางเยื่อบุตา เยื่อบุจมูกและปาก แม้ว่าเยื่อเมือกจะไม่มีบาดแผลก็ตาม

2. Q : อาการโรคพิษสุนัขบ้าเป็นอย่างไร ?

A: อาการของโรคพิษสุนัขบ้าในระยะเริ่มแรกมีความคล้ายคลึงกับอาการไข้หวัดใหญ่ มีไข้ ปวดหัวและรู้สึกไม่สบายตัวติดต่อกันเป็นเวลาหลายวัน หลังจากนั้นจะเริ่มมีอาการที่รุนแรงขึ้นของระบบประสาทและสมองที่ผิดปกติ เช่น กระวนกระวาย หงุดหงิด ขากรรไกรแข็ง ชักเกร็ง กลัวน้ำ อัมพาต และเสียชีวิตในที่สุด

3. Q : วัคซีนพิษสุนัขบ้าจำเป็นต้องฉีดกี่เข็ม ?

A: การฉีดวัคซีนป้องกันโรคพิษสุนัขบ้าแบ่งเป็น 2 กรณี คือ ฉีดวัคซีนเพื่อป้องกันโรคก่อนการถูกสัตว์กัด และฉีดวัคซีนเพื่อป้องกันโรคหลังถูกสัตว์กัด การฉีดยาพิษสุนัขบ้าทั้ง 2 แบบ มีรายละเอียดแตกต่างกัน ได้แก่

1. ฉีดวัคซีนพิษสุนัขบ้าเพื่อป้องกันโรคก่อนถูกสัตว์กัด 

แนะนำให้ฉีดวัคซีนพิษสุนัขบ้าแบบเข้ากล้ามเนื้อหรือใต้ผิวหนัง จำนวนทั้งหมด 3 เข็ม ได้แก่

2. ฉีดวัคซีนพิษสุนัขบ้าหลังถูกสัตว์กัด 

• หากคุณถูกสุนัขหรือแมวกัดแล้วยังไม่เคยรับการฉีดวัคซีนพิษสุนัขบ้ามาก่อน แนะนำให้ฉีดวัคซีนให้เร็วที่สุดหลังถูกกัด โดยให้ฉีดเข้ากล้ามเนื้อจำนวน 5 เข็ม หรือฉีดเข้าใต้ผิวหนังจำนวน 4 เข็ม ในระยะเวลา 1 เดือนและพิจารณาการฉีดอิมมูโนโกลบูลิน (Immunoglobulin) ร่วมด้วย 
• หากคุณเคยได้รับการฉีดวัคซีนพิษสุนัขบ้ามาก่อนแล้วและถูกสัตว์กัด แนะนำให้ฉีดวัคซีนเข้ากล้ามเนื้อหรือฉีดเข้าใต้ผิวหนัง 2 เข็ม โดยไม่จำเป็นต้องฉีดอิมมูโนโกลบูลิน (Immunoglobulin) ร่วมด้วย 

นอกจากนี้ แพทย์จะพิจารณาการฉีดวัคซีนพิษสุนัขบ้าร่วมกับร่องรอยของบาดแผลร่วมด้วย โดยจะขึ้นอยู่กับลักษณะของบาดแผล ซึ่งมีทั้งหมด 3 ประเภท ดังนี้ 

• กรณีไม่มีบาดแผล สัมผัสสัตว์ หรือถูกสัตว์เลียโดยที่ผิวหนังไม่มีบาดแผล ไม่ต้องให้วัคซีนป้องกันโรคพิษสุนัขบ้าในผู้สัมผัสเหล่านี้
• กรณีมีบาดแผลถลอก โดยไม่มีเลือดไหล ให้วัคซีนป้องกันโรค ไม่ต้องให้ Rabies Immunoglobulin (RIG) 
• กรณีมีบาดแผลที่มีเลือดออกชัดเจน ให้วัคซีนป้องกันโรค ร่วมกับการให้ Rabies Immunoglobulin (RIG)

4. Q : โรคพิษสุนัขบ้าเป็นแล้วหายไหม ?

A: โรคพิษสุนัขบ้าในปัจจุบันยังคงเป็นโรคที่ไม่มียาที่สามารถรักษาให้หายได้ เพราะเป็นโรคที่เกิดจากการติดเชื้อไวรัสแบบเฉียบพลัน หากผู้ป่วยที่รับเชื้อแล้วไม่มีการป้องกัน หรือรักษาอย่างทันท่วงทีมักจะเสียชีวิตเกือบ 100%

5. Q : เมื่อโดนสุนัขหรือแมวกัดต้องหาหมอทันทีหรือไม่ ?

A: หากโดนสุนัขหรือแมวกัดจนเกิดบาดแผลและมีเลือดออก ควรล้างบาดแผลให้สะอาดด้วยน้ำและสบู่ทันทีหลังถูกสัตว์กัด เพื่อลดความเสี่ยงในการติดเชื้อ หลังจากนั้นให้รีบไปพบแพทย์โดยเร็วที่สุด ซึ่งแพทย์จะเป็นผู้พิจารณาการฉีดวัคซีนในภายหลัง

6. Q : ถ้าถูกลูกสุนัขหรือลูกแมวกัดสามารถติดเชื้อไวรัสพิษสุนัขบ้าได้ไหม ?

A: สุนัขและแมวไม่ว่าจะมีอายุเท่าใดก็สามารถแพร่เชื้อไวรัสพิษสุนัขบ้าได้ ดังนั้นหากถูกลูกสุนัขหรือลูกแมวที่แม้จะมีอายุเพียง 1 เดือนกัด ก็สามารถติดเชื้อได้

7. Q : เมื่อถูกกัดต้องดูแลแผลอย่างไร ?

A: วิธีการดูแลแผลจะแบ่งออกตามระดับความรุนแรงของบาดแผลที่ถูกสุนัขหรือแมวกัด ดังต่อไปนี้

1. กรณีถูกสุนัขกัดโดยไม่มีแผลหรือรอยถลอก แต่สัมผัสน้ำลายของสัตว์ ให้ล้างบริเวณที่สัมผัสน้ำลายหรือเลือดของสุนัขให้สะอาด โดยยังไม่ต้องไปพบแพทย์เพื่อฉีดวัคซีน แต่ให้เฝ้าสังเกตอาการก่อนอย่างน้อย 10 วัน 
2. กรณีถูกกัดหรือข่วนเป็นรอยช้ำและถลอกที่ผิวหนัง ไม่มีเลือดออก หรือเลือดออกซิบๆ ให้ล้างบาดแผลด้วยน้ำสะอาดและสบู่หลายๆ ครั้ง จากนั้นจึงไปพบแพทย์เพื่อฉีดวัคซีนป้องกันพิษสุนัขบ้า 
3. กรณีถูกกัดโดยฟันแทงทะลุผ่านผิวหนังแผลเดียว หรือหลายแผลและมีเลือดออก ให้รีบล้างบาดแผลด้วยน้ำและฟอกสบู่หลายๆ ครั้ง เพื่อให้แผลสะอาด จากนั้นทำความสะอาดบาดแผลด้วยน้ำยาฆ่าเชื้อ เช่น 70% แอลกอฮอล์ โพวิดีน-ไอโอดีน และรีบไปพบแพทย์เพื่อฉีดวัคซีนป้องกันพิษสุนัขบ้าโดยเร็วที่สุด

ถึงแม้โรคพิษสุนัขบ้าจะยังไม่สามารถรักษาให้หายได้ในปัจจุบัน แต่เราสามารถสร้างเกราะป้องกันได้ด้วยการฉีดวัคซีน อีกทั้งประสิทธิภาพของวัคซีนในปัจจุบันนี้มีการพัฒนาให้มีความปลอดภัยสูงและลดผลข้างเคียงได้ดีขึ้น ท่านที่สนใจรับวัคซีนป้องกันโรคพิษสุนัขบ้าสามารถเข้าปรึกษาแพทย์และรับวัคซีนอย่างถูกต้องได้ที่โรงพยาบาลวิมุต และควรให้ความสำคัญกับการหลีกเลี่ยง หรืออยู่ใกล้กับสัตว์ที่ไม่รู้จักร่วมด้วย 

สอบถามรายละเอียดเพิ่มเติมและนัดหมายแพทย์ได้ที่ 
ศูนย์อายุรกรรม ชั้น 3 โรงพยาบาลวิมุต 
เวลาทำการ 07.00-20.00  น. โทร. 0-2079-0030
หรือดาวน์โหลด ViMUT Application เพื่อนัดหมายแพทย์ หรือบริการปรึกษาหมอออนไลน์

ทุกปัญหาสุขภาพ ปรึกษาแพทย์เฉพาะทางออนไลน์ ที่พร้อมดูแลคุณด้วยความใส่ใจ