คุณเคยสงสัยไหมว่าทำไมการตรวจสุขภาพร่างกายของคนเรา ต้องมีขั้นตอนการตรวจปัสสาวะรวมอยู่ด้วย? ในน้ำปัสสาวะของเราบอกสุขภาวะของร่างกายได้อย่างไร บทความนี้จะมาให้คำตอบถึงความสำคัญของการตรวจปัสสาวะ และเมื่อตรวจปัสสาวะแล้วบอกอะไรได้บ้าง สามารถให้ข้อมูลสำคัญเกี่ยวกับระบบต่างๆ ของร่างกายได้มากน้อยแค่ไหน มาติดตามไปพร้อมกัน! 

การตรวจปัสสาวะมีข้อดีอย่างไร ทำไมต้องตรวจ?
การตรวจปัสสาวะ (Urinalysis) ที่ถูกไตคัดกรองออกมาแล้วนำมาตรวจในห้องปฏิบัติการ เพื่อแยกส่วนประกอบของปัสสาวะ เช่น สารเคมี วิตามิน แร่ธาตุ โปรตีน และเลือด จะสามารถให้ข้อมูลสำคัญเกี่ยวกับระบบต่างๆ ของร่างกายได้  ซึ่งแพทย์จะนำผลที่ได้มาประกอบการวินิจฉัยเพื่อวางแผนการรักษา ดังนั้นการตรวจปัสสาวะจึงช่วยให้สามารถวินิจฉัย ป้องกันโรคหรือปัญหาสุขภาพได้ตั้งแต่เนิ่นๆ 

การตรวจปัสสาวะมีกี่แบบ ทำได้อย่างไรบ้าง?

การตรวจปัสสาวะหลักๆ แล้วสามารถแบ่งออกเป็น 3 แบบ ขึ้นอยู่กับวัตถุประสงค์ของการตรวจและข้อมูลที่ต้องการจากผลการตรวจร่วมด้วย 

1. การตรวจดูลักษณะทางกายภาพทั่วไป (Visual Examination)
วิธีนี้เป็นการตรวจสอบสี ความใส หรือความขุ่น และกลิ่นของปัสสาวะแบบทั่วไป เพราะสีสามารถบ่งบอกถึงสุขภาพหรืออาการบาดเจ็บของอวัยวะต่างๆ และความใสขุ่นสามารถบอกถึงอาหารที่รับประทาน และปริมาณน้ำที่ดื่มของผู้ป่วยได้อีกด้วย 

2. การตรวจวิเคราะห์ทางเคมี (Chemical Examination)
เป็นการใช้แถบตรวจปัสสาวะ (Urine Dipstick) เพื่อทดสอบสารเคมีต่างๆ เช่น ค่าความเป็นกรด-ด่าง (pH), โปรตีน(Protein), กลูโคส (Glucose), คีโตน (Ketones), บิลิรูบิน (Bilirubin), ไนไตรต์ (Nitrites), รวมถึงเม็ดเลือดขาว เม็ดเลือดแดง เป็นต้น เนื่องจากสารเหล่านี้สามารถบ่งบอกความผิดปกติของอวัยวะต่างๆ ภายในร่างกายได้ เช่น บิลิรูบินในปัสสาวะสามารถบอกโรคที่เกี่ยวกับตับและระบบน้ำดีได้ หรือกลูโคส ซึ่งบอกระดับน้ำตาลในเลือดที่มากเกินไปจนถูกขับออกมาทางปัสสาวะ 

3. การตรวจด้วยกล้องจุลทรรศน์ (Microscopic Examination)
เป็นการตรวจหาเซลล์เม็ดเลือดแดง เม็ดเลือดขาว แบคทีเรีย ผลึก หรือเซลล์ที่ผิดปกติในปัสสาวะ เพื่อค้นหาภาวะการติดเชื้อทางเดินปัสสาวะ หรือเศษก้อนตะกอนที่อาจสะสมและอุดตันทางเดินปัสสาวะจนกลายเป็นโรคนิ่วในไตได้
 

การตรวจปัสสาวะบอกอะไรได้บ้าง?

• ภาวะการตั้งครรภ์ (Pregnancy) เมื่อผู้หญิงมีการตั้งครรภ์ฮอร์โมนจะเกิดการเปลี่ยนแปลง ซึ่งการตรวจหา hCG (human chorionic gonadotropin) ในปัสสาวะสามารถยืนยันการตั้งครรภ์ได้ 
• ภาวะน้ำตาลในเลือดสูง (Hyperglycemia) กลูโคสในปัสสาวะสามารถบ่งบอกถึงโรคเบาหวาน หรือการควบคุมระดับน้ำตาลในเลือดที่ไม่ดีได้ 
• โรคติดเชื้อทางเดินปัสสาวะ (Urinary Tract Infections) อาการติดเชื้อสามารถบอกได้จากสีของปัสสาวะที่ออกมามีสีแดง น้ำตาล หรือเขียว 
• ภาวะขาดน้ำ (Dehydration) ปัสสาวะที่มีกลิ่นฉุนและมีสีเข้มบอกถึงภาวะขาดน้ำของร่างกายได้ 
• โรคหลอดเลือดอักเสบ (Vasculitis) เกิดจากอวัยวะภายในที่มีการบาดเจ็บ ทำให้ปัสสาวะออกมาแล้วมีเลือดปน 
• ภาวะอุดตันในท่อปัสสาวะ (Urethral Obstruction) อาจมีร่วมกับอาการปัสสาวะไม่ออก ปัสสาวะเจ็บขัด
• การใช้สารเสพติด (Addictive Substance) สารเสพติดและเมแทบอไลต์ (Metabolite) ที่เกิดจากการเผาผลาญสารเสพติด สารเหล่านี้จะถูกขับออกมาในปัสสาวะ ทำให้สามารถตรวจพบสารเสพติดจากการตรวจปัสสาวะได้ 

จะเห็นได้ว่าการตรวจปัสสาวะเป็นการตรวจสุขภาพพื้นฐานที่สำคัญอย่างยิ่ง เนื่องจากปัสสาวะสามารถบ่งบอกสุขภาพร่างกายของเราในช่วงนั้นๆ และยังเห็นถึงการทำงานของอวัยวะภายในที่ละเอียดมากยิ่งขึ้น อีกทั้งผลการตรวจปัสสาวะสามารถช่วยให้แพทย์วินิจฉัยโรคต่างๆ ได้แม่นยำมากขึ้นอีกด้วย ชวนคุณตรวจสุขภาพที่โรงพยาบาลวิมุต รองรับโปรแกรมการตรวจที่มีให้เลือกมากมายและครอบคลุม สามารถติดต่อรับบริการได้ตามระยะเวลาทำการ
 

สอบถามรายละเอียดเพิ่มเติมและนัดหมายแพทย์ได้ที่
ศูนย์สุขภาพ ชั้น 6 โรงพยาบาลวิมุต 
เวลาทำการ 07:00 - 17:00 น. โทร. 0-2079-0034
หรือดาวน์โหลด ViMUT Application เพื่อนัดหมายแพทย์ หรือบริการปรึกษาหมอออนไลน์  

ทุกปัญหาสุขภาพ ปรึกษาแพทย์เฉพาะทางออนไลน์ ที่พร้อมดูแลคุณด้วยความใส่ใจ