หลายคนคงเคยเห็นหรือรู้จักอาการเส้นเลือดขอดกันอยู่แล้ว เพราะส่วนใหญ่จะเกิดขึ้นบริเวณขา แต่ภาวะหลอดเลือดอัณฑะขอด หลายคนอาจยังไม่รู้ว่าสามารถเกิดขึ้นได้เช่นกัน แต่ก็พบไม่มากนักเนื่องจากเป็นภาวะที่พบได้ในผู้ชาย 15% ทั่วโลก ซึ่งภาวะนี้จะมีความอันตรายหรือส่งผลต่อร่างกายในด้านไหนบ้าง เรามาหาคำตอบไปพร้อมกัน!  

หลอดเลือดอัณฑะขอด (Varicocele)

เป็นภาวะที่หลอดเลือดดำในถุงอัณฑะบวม หรือขยายตัวขึ้น ซึ่งเกิดจากความดันในหลอดเลือดอัณฑะที่เพิ่มสูงขึ้น ทำให้ลิ้นเปิด-ปิด หลอดเลือดดำทำงานบกพร่องหรือผิดปกติ ส่งผลให้เลือดไหลย้อนกลับเกิดเป็นเลือดคั่งที่หลอดเลือด ซึ่งสามารถเกิดขึ้นที่อัณฑะข้างใดข้างหนึ่ง หรือเกิดพร้อมกันทั้ง 2 ข้างก็ได้เช่นกัน ส่วนใหญ่จะพบมากในเพศชายที่มีอายุระหว่าง 15-25 ปี 

ปัจจัยที่ส่งผลทำให้เกิดภาวะหลอดเลือดอัณฑะขอด

ปัจจัยหลักๆ ที่ส่งผลต่อการเกิดภาวะเส้นเลือดขอดที่อัณฑะสามารถแบ่งได้ 2 ปัจจัย ดังนี้ 
1.กรรมพันธุ์ตั้งแต่กำเนิด หากมีประวัติคนในครอบครัวเป็นหลอดเลือดอัณฑะขอด ก็มีโอกาสสูงที่คุณจะเป็นโรคนี้ด้วย 
2.การทำงานหรือการยกของหนัก ทำให้ความดันในช่องท้องมากขึ้น ก็อาจทำให้เกิดภาวะหลอดเลือดอัณฑะขอดได้ 

เส้นเลือดขอดที่อัณฑะ อาการเป็นอย่างไร ?

อาการของภาวะหลอดเลือดอัณฑะขอดสามารถแบ่งออกได้หลายระดับ ซึ่งในระยะแรกจะไม่มีอาการแสดงออกมาอย่างชัดเจน แต่อาการที่คุณสามารถสังเกตได้ด้วยตนเองมีดังนี้ 

1. มีอาการปวดแบบตุบๆ หรือปวดหน่วงๆ ในถุงอัณฑะ
2. บริเวณถุงอัณฑะบวม
3. เส้นเลือดบริเวณถุงอัณฑะขยายใหญ่ขึ้น หรือมีลักษณะคล้ายตัวหนอนอยู่ในถุงอัณฑะ 
4. ถุงอัณฑะทั้ง 2 ข้าง มีขนาดไม่เท่ากัน 
5. รู้สึกปวดมากขึ้นเมื่อยืน นั่ง หรือออกกำลังกายนานๆ 

ผลกระทบจากภาวะหลอดเลือดอัณฑะขอด

• ทำให้การผลิตอสุจิมีปริมาณน้อยและมีคุณภาพต่ำ ส่งผลต่อการมีบุตรยาก 
• ขนาดอัณฑะเล็กลง ส่งผลต่อการสร้างสเปิร์มหรือภาวะบกพร่องฮอร์โมนเพศชาย 
• ทำให้ระบบหมุนเวียนเลือดในอัณฑะผิดปกติ จนอาจทำให้อัณฑะฝ่อได้ 

วิธีการวินิจฉัยและการรักษาเส้นเลือดขอดถุงอัณฑะ

แนวทางการรักษาจะขึ้นอยู่กับอาการที่ผู้ป่วยเข้ามาพบแพทย์ โดยแพทย์จะทำการตรวจวินิจฉัยและเลือกวิธีการรักษาตามความเหมาะสมในผู้ป่วยแต่ละราย ดังนี้ 

• การให้ยา ถ้าคนไข้มาด้วยอาการปวดบวมที่บริเวณอัณฑะ แพทย์จะเน้นให้ผู้ป่วยควบคุมอาการปวดให้ได้ก่อน เมื่ออาการปวดหายไปแล้วก็จะสามารถหยุดยาได้ เพื่อให้สามารถใช้ชีวิตประจำวันได้ตามปกติ 
• การผ่าตัดโดยการส่องกล้อง (Laparoscopic Surgery) วิธีการรักษาหลอดเลือดอัณฑะขอดด้วยการผ่าตัดสามารถทำได้หลายเทคนิค แต่แพทย์จะแนะนำให้ผ่าตัดด้วยวิธีการส่องกล้อง เพื่อนำเส้นเลือดที่มีปัญหาออกไป เพื่อลดอาการปวดให้ได้มากที่สุด  
• งดยกของหนัก หรือออกแรงเบ่งท้อง เนื่องจากการกระทำดังกล่าวจะทำให้แรงดันในช่องท้องสูงขึ้น มีผลให้เส้นเลือดขอดที่อัณฑะเป็นมากขึ้นได้

นอกจากนี้หากคนไข้มีอาการปวด แพทย์จะแนะนำให้ใช้ Scrotal support หรือบางคนอาจเรียกว่ากางเกงไส้เลื่อน ที่จะมีหมอนนุ่มๆ รองอัณฑะขณะที่นั่งหรือนอนได้ เป็นอีกหนึ่งวิธีที่ช่วยบรรเทาอาการปวดให้ลดลงได้

ถึงแม้ภาวะหลอดเลือดอัณฑะขอดจะไม่ส่งผลอันตรายถึงชีวิต แต่ก็สร้างความเจ็บปวดจนอาจเป็นอุปสรรคในการใช้ชีวิตของผู้ป่วยได้ อีกทั้งหากปล่อยไว้อาการจะรุนแรงขึ้น ซึ่งอาจส่งผลต่อการมีลูกและเกิดปัญหาการสร้างฮอร์โมนเพศชายในร่างกายที่ลดลงและไม่ได้ประสิทธิภาพ  แต่คุณสามารถลดความเสี่ยงและป้องกันภาวะเส้นเลือดอัณฑะขอดนี้ได้ด้วยการสังเกตอาการผิดปกติและหากสงสัยว่ากำลังเข้าข่ายภาวะนี้ ควรรีบพบแพทย์ตั้งแต่เนิ่นๆ เพื่อตรวจวินิจฉัยอย่างละเอียด  

สอบถามรายละเอียดเพิ่มเติมและนัดหมายแพทย์ได้ที่
ศูนย์ระบบทางเดินปัสสาวะ ชั้น 4 โรงพยาบาลวิมุต 
เวลาทำการ 08:00 - 20:00 น. โทร. 0-2079-0040
หรือดาวน์โหลด ViMUT Application เพื่อนัดหมายแพทย์ หรือบริการปรึกษาหมอออนไลน์ 

ทุกปัญหาสุขภาพ ปรึกษาแพทย์เฉพาะทางออนไลน์ ที่พร้อมดูแลคุณด้วยความใส่ใจ