กระดูกสันหลังยุบ ภาวะที่ผู้สูงวัยและคนเป็นโรคกระดูกพรุนต้องระวัง !

กระดูกสันหลังยุบ เป็นภาวะที่หลายคนอาจไม่คุ้นหูกันมากนัก แต่เชื่อหรือไม่ว่ามีผู้สูงอายุจำนวนไม่น้อยที่ทรมานและใช้ชีวิตได้ลำบากจากภาวะกระดูกสันหลังยุบนี้ ด้วยเพราะทำให้ผู้ที่เป็นมีอาการปวดหลัง และปวดมากขึ้นเมื่อต้องขยับหรือเคลื่อนไหวร่างกาย รวมไปถึงผู้สูงอายุบางคนอาจกลายเป็นผู้ป่วยติดเตียงได้ เพื่อให้คุณภาพชีวิตของผู้สูงอายุสามารถดำเนินต่อไปได้ตามวัย เราชวนคุณมาทำความเข้าใจสาเหตุต้นตอและอาการของภาวะกระดูกสันหลังยุบ พร้อมแนวทางการรักษากัน

ภาวะกระดูกสันหลังยุบ ภาวะที่ผู้สูงวัยต้องระวัง

ภาวะกระดูกสันหลังยุบ (Vertebral Compression Fracture) เป็นปัญหาที่พบได้บ่อยในผู้สูงอายุและผู้ที่มีภาวะกระดูกพรุน ซึ่งเกิดจากความหนาแน่นของมวลกระดูกนั้นลดน้อยลง กระดูกบางมากขึ้นและทำให้เกิดรอยร้าว เมื่อนานวันเข้ารอยร้าวที่สะสมภายในโครงสร้างของกระดูกสันหลังก็จะมีการยุบตัว ทรุดหรือแตก ซึ่งเป็นภาวะที่ค่อนข้างอันตรายและทำให้การใช้ชีวิตลำบากมากขึ้น เนื่องจากอาการปวดหลังจากกระดูกที่ยุบจะหนักขึ้นเรื่อยๆ แม้ว่าจะรับประทานยาแก้ปวดแล้วก็ไม่สามารถช่วยลดอาการปวดได้ 

ซึ่งหากไม่ได้รับการรักษาที่ถูกต้อง อาจบั่นทอนคุณภาพชีวิตและการใช้ชีวิตประจำวันลงได้ โดยสาเหตุหลักๆ ที่ทำให้เกิดภาวะกระดูกสันหลังยุบมีดังนี้

• โรคกระดูกพรุน (Osteoporosis) กระดูกพรุนเป็นภาวะที่กระดูกมีความหนาแน่นลดลงและมีความเปราะบางมากขึ้น ทำให้เสี่ยงต่อการแตกหักได้ง่าย ผู้ที่เป็นโรคกระดูกพรุนอาจเกิดกระดูกสันหลังยุบได้เพียงแค่มีการเคลื่อนไหว หรือแรงกดเล็กน้อย เช่น การยกของ การก้มตัว หรือแม้กระทั่งการไอ หรือจามอย่างแรง
• อุบัติเหตุและการบาดเจ็บ (Trauma) อุบัติเหตุสามารถทำให้ผู้สูงวัย หรือคนทั่วไปเกิดภาวะนี้ได้ ทั้งจากอุบัติเหตุรถยนต์ นั่งรถตกหลุม การตกจากที่สูง ลื่นล้มก้นกระแทก นั่งกระแทกลงบนเก้าอี้ หรือการกระแทกที่รุนแรง สามารถทำให้กระดูกสันหลังยุบได้ โดยเฉพาะในผู้ที่กระดูกไม่แข็งแรง

อาการของภาวะกระดูกสันหลังยุบ

• ปวดหลังเฉียบพลัน: อาการปวดหลังเฉียบพลันและรุนแรงเป็นอาการหลักที่พบได้ในภาวะกระดูกสันหลังยุบ 
• อาการปวดเรื้อรังและปวดมากขึ้นเมื่อขยับตัว: อาการปวดมักเป็นนานและปวดมากขึ้นเมื่อเคลื่อนไหว หรือยืนเป็นเวลานาน
• ขาชาและอ่อนแรง: บางราย (ซึ่งเป็นส่วนน้อย) กระดูกที่ยุบอาจทับเส้นประสาท หรือไขสันหลัง ซึ่งจะทำให้มีอาการขาชา อ่อนแรง รวมถึงมีปัญหาในการควบคุมการขับถ่ายปัสสาวะและอุจจาระได้
• หลังค่อม: การยุบตัวของกระดูกหลายข้ออาจทำให้เกิดการโค้งงอของกระดูกสันหลัง ซึ่งทำให้หลังค่อมมากขึ้น
• ความสูงลดลง: นอกจากหลังที่ดูค่อมแล้ว เมื่อกระดูกสันหลังยุบ จะทำให้ความสูงลดลงด้วย
• ท้องอืดแน่นและหายใจลำบาก: เนื่องจากการยุบ หรือทรุดตัวของกระดูกทำให้ปริมาตรในช่องท้องและทรวงอกลดลง ทำให้รู้สึกท้องอืด เหมือนอาหารไม่ย่อยและหายใจลำบากขึ้นได้

การตรวจวินิจฉัยภาวะกระดูกสันหลังยุบ

เบื้องต้นแพทย์จะสอบถามประวัติการเจ็บป่วยและลักษณะอาการ พร้อมกับตรวจร่างกายเพื่อประเมินความเจ็บปวดและความผิดปกติของกระดูกสันหลังร่วมกับใช้เครื่องมือทางการแพทย์และผลแลปในการวินิจฉัย

• การถ่ายภาพรังสี (X-ray): เพื่อดูการยุบตัวของกระดูกสันหลัง
• การถ่ายภาพด้วยคลื่นแม่เหล็กไฟฟ้า (MRI): เพื่อดูรายละเอียดของกระดูกและเนื้อเยื่อรอบๆ และช่วยในการวินิจฉัยภาวะกระดูกพรุนและการบาดเจ็บอื่นๆ
• การตรวจความหนาแน่นของกระดูก (Bone Density Test): เพราะสาเหตุหลักของภาวะนี้มาจากโรคกระดูกพรุน แพทย์จึงมักตรวจความแข็งแรงของกระดูก เพื่อประเมินภาวะกระดูกพรุนร่วมด้วย

แนวทางและวิธีการรักษาภาวะกระดูกสันหลังยุบ

หลังจากที่แพทย์วินิจฉัยและประเมินอาการของภาวะกระดูกสันหลังยุบหรือทรุดแล้ว จะเลือกวิธีการรักษาที่เหมาะกับลักษณะอาการและสุขภาพของผู้ป่วยในแต่ละราย ดังนี้

1. รักษาด้วยยา เป็นวิธีการรักษาเพื่อบรรเทาอาการปวดและเสริมโครงสร้างมวลกระดูกให้แข็งแรงขึ้น

• ยาแก้ปวด: เพื่อบรรเทาอาการปวด
• ยารักษาโรคกระดูกพรุนและยาที่ช่วยเสริมสร้างกระดูก: เช่น Bisphosphonates, Calcitonin, วิตามินดี รวมถึงแคลเซียม

2. ใส่เสื้อเกราะพยุงหลัง (Back Brace) วิธีนี้จะช่วยลดแรงกดทับที่กระดูกสันหลัง พร้อมกับช่วยพยุงหลังไม่ให้โค้งงอ จึงช่วยบรรเทาอาการปวดได้

3. กายภาพบำบัด การทำกายภาพบำบัดจะช่วยเสริมสร้างกล้ามเนื้อรอบกระดูกสันหลัง และปรับปรุงท่าทางในการเคลื่อนไหว

4. การผ่าตัด การรักษาภาวะกระดูกสันหลังยุบหรือทรุดด้วยการผ่าตัด เป็นอีกหนึ่งทางเลือกการรักษาที่แพทย์เลือกใช้เมื่อใช้วิธีข้างต้นแล้วไม่ดีขึ้นใน 3-4 สัปดาห์ หรือในบางรายที่มีอาการชาจากกระดูกยุบทับเส้นประสาทหรือไขสันหลัง จึงจะแนะนำให้เข้ารับการผ่าตัด ดังนี้

• ฉีดซีเมนต์ (Vertebroplasty): การฉีดซีเมนต์ทางการแพทย์เข้าไปในกระดูกสันหลัง เป็นการรักษาเพื่อเสริมสร้างความแข็งแรงที่เห็นผลเร็วและใช้เวลาพักฟื้นไม่นาน โดยแพทย์จะวางยาสลบก่อน แล้วให้ผู้ป่วยนอนคว่ำหน้า จากนั้นจะกรีดผิวหนังเล็กๆ บริเวณสันหลังเพื่อให้เข็มเข้าไปได้ และจัดตำแหน่ง มุมองศาของเข็มด้วยเครื่องถ่ายภาพเอกซเรย์ เมื่อได้มุมที่เหมาะสมแพทย์จะทำการฉีดซีเมนต์เข้าไปบริเวณกระดูกสันหลังที่ยุบ ซึ่งซีเมนต์ที่ฉีดเข้าไปจะช่วยสมานกระดูกที่ยุบตัว และทำให้ผู้ป่วยเจ็บปวดน้อยลงจนดีขึ้นได้ 
• ใช้บอลลูน (Kyphoplasty): การใช้บอลลูนในการรักษากระดูกหลังยุบเป็นวิธีการรักษาที่คล้ายคลึงกับการรักษาด้วยซีเมนต์ เพียงแต่ต่างกันตรงที่จะมีการนำบอลลูนใส่เข้าไปเพื่อคืนรูปกระดูกสันหลังก่อน จากนั้นจึงฉีดซีเมนต์เพื่อคงรูปของกระดูกเอาไว้นั่นเอง 

กระดูกสันหลังยุบถือเป็นภาวะที่สร้างความทรมานและส่งผลต่อการใช้ชีวิตไม่น้อย การระมัดระวังตนเอง สังเกตอาการ และเข้ารับการรักษาตั้งแต่เนิ่นๆ พร้อมกับดูแลตัวเองด้วยการรับประทานอาหารที่ช่วยบำรุงกระดูก ออกกำลังอย่างสม่ำเสมอ เลี่ยงกิจกรรมที่อาจทำให้เกิดความเสี่ยงและตรวจสุขภาพประจำปีอยู่ตลอด ก็สามารถลดโอกาสเสี่ยงอีกทั้งช่วยให้อาการปวดหลังนั้นบรรเทาลง มีคุณภาพชีวิตที่ดี รวมถึงลดความเสี่ยงของการบาดเจ็บในอนาคตได้

 

สอบถามรายละเอียดเพิ่มเติมและนัดหมายแพทย์ได้ที่
กระดูกและข้อ ชั้น 4 โรงพยาบาลวิมุต 
เวลาทำการ 08:00 - 20:00 น. โทร. 0-2079-0060
หรือดาวน์โหลด ViMUT Application เพื่อนัดหมายแพทย์ หรือบริการปรึกษาหมอออนไลน์

ทุกปัญหาสุขภาพ ปรึกษาแพทย์เฉพาะทางออนไลน์ ที่พร้อมดูแลคุณด้วยความใส่ใจ