ท่อน้ำนมอุดตัน ปัญหากวนใจที่คุณแม่มือใหม่ต้องรู้… ดูแลอย่างเข้าใจ

“ท่อน้ำนมอุดตัน” อีกหนึ่งปัญหาที่พบได้บ่อยในคุณแม่หลังคลอด และยังเป็นอุปสรรคใหญ่ในการให้นมลูกน้อยซึ่งอาจจะส่งผลต่อการเจริญเติบโตของทารกได้อีกด้วย หากคุณแม่คนไหนที่กำลังเผชิญกับปัญหาท่อน้ำนมอุดตัน มีน้ำนมคั่งค้างออกไม่ได้ วันนี้เรามารู้จักสาเหตุและอาการ เพื่อเลี่ยงพฤติกรรมที่ส่งผลให้เกิดอาการท่อน้ำนมอุดตัน รวมถึงรู้จักวิธีการรักษาที่ถูกต้องไปพร้อมกันที่บทความนี้

ท่อน้ำนมอุดตัน (Blocked duct)

เกิดจากท่อลำเลียงน้ำนมจากต่อมน้ำนมไปยังหัวนมเกิดการอุดตัน ทำให้มีการสะสมของน้ำนมในท่อ กลายเป็นน้ำนมคั่งค้างและอุดตันเป็นก้อนออกไม่ได้ ซึ่งอาจนำไปสู่การอักเสบ หรือการติดเชื้อหากไม่ได้รับการรักษาอย่างถูกต้อง

อาการท่อน้ำนมอุดตันมีอะไรบ้าง?

นอกจากอาการน้ำนมคั่งค้างอยู่ในท่อน้ำนมแล้ว ยังมีอาการร่วมอื่นๆ ที่สามารถพบได้เช่นกัน ดังนี้

• มีก้อนแข็ง หรือรู้สึกปวดที่เต้านม
• หัวนมและลานหัวนมผิดรูป
• อาจมีเส้นเลือดปูดที่ผิวหนังของเต้านม
• เต้านมบวมแดง เมื่อกดแล้วรู้สึกเจ็บ
• น้ำนมไหลช้า หรือน้ำนมลดลง 
• บางรายอาจมีจุดขาวที่หัวนม หรือเป็นตุ่มพอง

ท่อน้ำนมอุดตันเกิดจากสาเหตุอะไรบ้าง

เพื่อให้คุณแม่รู้เท่าทันและระมัดระวังไม่ให้เกิดอาการท่อน้ำนมอุดตัน เรามาดูกันว่าสาเหตุที่ทำให้เกิดท่อน้ำนมอุดตันมีอะไรบ้าง 

• คุณแม่ให้ลูกดูดนมไม่บ่อย : เมื่อคุณแม่ไม่มีเวลาให้นมลูก หรือจำกัดเวลาในการดูดนมของลูกทำให้ทารกดูดนมได้ไม่เต็มที่ อาจทำให้น้ำนมคั่งค้างในท่อน้ำนมและเกิดการอุดตันได้
• การกดทับที่เต้านม : การสวมเสื้อชั้นใน เสื้อผ้าที่รัดแน่นเกินไป การนอนทับเต้านม หรือการอุ้มทารกในท่าที่กดทับเต้านม อาจทำให้ท่อน้ำนมถูกกดจนเกิดการอุดตันได้เช่นกัน 
• ให้ลูกดูดนมอยู่ข้างเดียว : คุณแม่ควรให้ลูกกินนมทั้งสองข้าง เพื่อให้น้ำนมระบายออกได้เท่าๆ กัน 
• น้ำนมผลิตมากเกินไป : การผลิตน้ำนมมากเกินความต้องการของทารกสามารถทำให้น้ำนมคั่งค้างในท่อ และไม่สามารถระบายออกมาได้หมด จนกลายเป็นก้อนอุดตันในท่อน้ำนม
• ภาวะเครียดและความเหนื่อยล้า : ความเครียดและความเหนื่อยล้าสามารถส่งผลต่อการผลิตและการระบายน้ำนม ทำให้เกิดท่อน้ำนมอุดตันได้
• หยุดให้นมกะทันหัน : การหยุดให้นมแบบทันทีทันใดโดยไม่ปรับลดการให้นมกับลูกน้อยแบบค่อยเป็นค่อยไป อาจทำให้น้ำนมคั่งค้างสะสมกันที่บริเวณใดบริเวณหนึ่ง จนทำให้เกิดท่อน้ำนมอุดตัน

พฤติกรรมการรับประทานอาหารของคุณแม่ : คุณแม่บางท่านอาจมีพฤติกรรมการรับประทานอาหารที่มีไขมันสูง จึงทำให้น้ำนมข้นมากขึ้นจนเกิดท่อน้ำนมอุดตันได้เช่นกัน

วิธีรักษาท่อน้ำนมอุดตัน

หากมีอาการปวดมากจนทนไม่ไหวควรรีบปรึกษาแพทย์ เพื่อหาแนวทางการรักษาอย่างเหมาะสม ซึ่งวิธีรักษาอาการท่อน้ำนม หรือหัวนมอุดตันมี ดังนี้ 

1. กายภาพบำบัด ด้วยการนวดคลึงเต้านมอย่างถูกต้อง วิธีนวดสลายเต้านมอุดตันนี้จะช่วยลดอาการปวดและกระตุ้นฮอร์โมนให้ผลิตน้ำนมให้มากขึ้น
2. กระตุ้นคลื่นไฟฟ้า ใช้คลื่นอัลตราซาวด์ที่เป็นคลื่นเสียงความถี่สูง ให้ความร้อนลงไปสั่นสะเทือนท่อน้ำนม ทำให้หลอดเลือดขยายตัว ช่วยให้ท่อน้ำนมสลายตัว น้ำนมไหลเวียนได้ดียิ่งขึ้น 

อาการท่อน้ำนมอุดตัน สามารถพัฒนาไปเป็นเต้านมอักเสบและติดเชื้อได้ หากปล่อยทิ้งไว้นานและไม่ได้รับการรักษา คุณแม่ท่านใดที่สงสัยว่าอาจจะกำลังเผชิญกับอาการท่อน้ำนมอุดตัน แนะนำให้รีบมาพบสูตินรีแพทย์โดยเร็วเพื่อตรวจวินิจฉัยและรักษาอย่างเหมาะสม ซึ่งไม่เพียงช่วยให้คุณแม่บรรเทาอาการเจ็บปวดจากท่อน้ำนมอุดตัน หากแต่ยังช่วยให้คุณแม่มีคุณภาพชีวิตที่ดีขึ้นพร้อมกับลูกน้อยได้ 

สอบถามรายละเอียดเพิ่มเติมและนัดหมายแพทย์ได้ที่
ศูนย์สูตินรีเวช ชั้น 3 โรงพยาบาลวิมุต 
เวลาทำการ 08:00 - 20:00 น. โทร. 0-2079-0066
หรือดาวน์โหลด ViMUT Application เพื่อนัดหมายแพทย์ หรือบริการปรึกษาหมอออนไลน์  

ทุกปัญหาสุขภาพ ปรึกษาแพทย์เฉพาะทางออนไลน์ ที่พร้อมดูแลคุณด้วยความใส่ใจ