หลายคนคงจะคุ้นเคยและรู้จักกับ “นิ่ว” กันอยู่แล้ว ซึ่งเป็นก้อนหินปูนหรือก้อนผลึกที่ตกตะกอนอยู่ในระบบทางเดินปัสสาวะ โดยเฉพาะ “นิ่วในไต” ที่หากปล่อยทิ้งไว้นานและไม่รักษาจะสะสม และมีขนาดใหญ่ขึ้นจนเกิดการติดเชื้อได้!  ซึ่งเพศชายจะมีโอกาสพบมากกว่าเพศหญิง และพบมากในช่วงอายุ 30-40 ปี ใครที่กำลังมีอาการปวดหลัง ปวดท้องบิดรุนแรง หรือติดเชื้อในทางเดินปัสสาวะบ่อยๆ ลองมาเช็กความเสี่ยงของโรคนิ่วในไตไปพร้อมกันที่บทความนี้! 

นิ่วในไตเกิดจากอะไร ทำไมเกิดขึ้นที่ไต?

นิ่วในไต มีสาเหตุหลักมาจากปัสสาวะมีสารบางชนิดมากเกินไป เช่น แคลเซียม ออกซาเลต และกรดยูริก จนเกิดการตกตะกอน ก่อตัวกลายเป็นนิ่วและโตอยู่ในไต ส่วนใหญ่จึงมักพบนิ่วในไต และมีโอกาสไหลลงมาติดอยู่กับท่อไต หรือหากมีขนาดเล็กก็จะสามารถหลุดออกมากับปัสสาวะได้ ซึ่งสาเหตุที่ปัสสาวะของคนเราจะมีสารดังกล่าวสะสมในปริมาณมากผิดปกติ ทั้งนี้อาจเป็นเพราะปัจจัยเหล่านี้ร่วมด้วย 

• กินอาหารที่มีแคลเซียมสูง โซเดียมสูง หรือโปรตีนสูงเป็นประจำ 
• ดื่มน้ำน้อยเป็นประจำ 
• เกิดจากโรคบางชนิด เช่น โรคเบาหวาน ต่อมพาราไทรอยด์ผิดปกติ 
• รับประทานยาหรืออาหารเสริมบางชนิดมากเกินไป 
• กลั้นปัสสาวะบ่อยๆ 
• ติดเชื้อในทางเดินปัสสาวะบ่อยๆ 
• ภาวะแทรกซ้อนจากการเป็นโรคเกาต์ 
• พันธุกรรม คนในครอบครัวมีประวัติเป็นโรคนิ่วในไต 

สัญญาณเตือนนิ่วในไต! อาการเสี่ยงที่ต้องคุณต้องเช็ก!

โรคนิ่วในไตช่วงแรกที่มีการสะสมของแร่ธาตุจะไม่ค่อยแสดงอาการออกมาชัดเจน แต่หากเริ่มมีการติดเชื้อในทางเดินปัสสาวะจะส่งผลให้ไตเกิดการอักเสบจนนำไปสู่โรคไตวายเรื้อรังได้! ซึ่งอาการที่เป็นสัญญาณของโรคนิ่วในไตที่สามารถสังเกตได้มี ดังนี้ 

• มีอาการปวดบริเวณเอวด้านหลังที่เป็นตำแหน่งของไต และอาการปวดไม่สามารถหายได้เองหากไม่ได้รับการรักษาอย่างถูกต้อง 
• มีอาการระคายเคืองเมื่อกำลังปัสสาวะ รู้สึกขัดปัสสาวะกะปริดกะปรอย หรือปวดท้องรุนแรง ซึ่งจะพบอาการเหล่านี้หากนิ่วลงมาอุดตันบริเวณท่อไตกับกระเพาะปัสสาวะ 
• มีอาการไข้ร่วมด้วยในกรณีที่เกิดการติดเชื้อแทรกซ้อน 
• ปัสสาวะอาจมีสีขุ่นแดง หรือมีเศษก้อนกรวดของนิ่วที่แตกออกมา
• คลื่นไส้ อาเจียน 

วิธีการรักษาโรคนิ่วในไต

เนื่องจากโรคนิ่วในไตเป็นการสะสมแร่ธาตุแข็งภายในระบบทางเดินปัสสาวะ จนกว่าจะเกิดเป็นก้อนนิ่วตามมา จึงถือว่าเป็นโรคที่ต้องอาศัยระยะเวลาในการดำเนินโรค วิธีการรักษาจึงเป็นการวินิจฉัยหาระดับอาการของโรคและเลือกใช้วิธีการรักษาที่เหมาะสมกับผู้ป่วยแต่ละคน 

• รักษาด้วยยา วิธีนี้เหมาะกับผู้ป่วยที่มีอาการปวดเล็กน้อย และมีนิ่วขนาดเล็ก ไม่มีอาการอักเสบรุนแรง 
• รักษาด้วยเครื่องสลายนิ่ว เหมาะสำหรับรักษาผู้ป่วยที่มีนิ่วในไต หรือท่อไตขนาดปานกลาง ขนาด 2-3 ซม. 
• รักษาด้วยการส่องกล้อง เหมาะกับผู้ป่วยที่มีนิ่วเกิดขึ้นได้ไม่นานมาก โดยเป็นการสอดกล้องเข้าไปตามท่อปัสสาวะเพื่อคีบ ขบ กรอนิ่ว ในกระเพาะปัสสาวะและท่อไต หรือการเจาะผ่านผิวหนังด้านข้างไต เพื่อสอดใส่กล้องเข้าไปทำการสลายนิ่วให้เล็กลงก่อนจะดูดออก 
• รักษาด้วยการผ่าตัด เหมาะกับผู้ป่วยที่มีนิ่วขนาดใหญ่และรักษาด้วยวิธีอื่นไม่ได้ผล เช่น นิ่วเขากวางในไต นิ่วที่ติดแน่นอยู่ในท่อไต มีอาการอักเสบรุนแรงจนต้องรีบผ่าตัดเอานิ่วออกไป

แค่ปรับพฤติกรรม! ป้องกันโรคนิ่วในไตได้

วิธีป้องกันโรคนิ่วในไตให้ได้ประสิทธิภาพมากที่สุดคือ การหลีกเลี่ยงพฤติกรรมที่ก่อให้เกิดการตกตะกอนของแร่ธาตุ จนกลายเป็นก้อนนิ่ว โดยสามารถทำตามคำแนะนำต่อไปนี้… 

1. ดื่มน้ำให้มากขึ้น หรือมากกว่าวันละ 2-3 ลิตร 
2. กินอาหารที่มีประโยชน์และมีสารอาหารครบถ้วนอย่างเป็นสัดส่วน ควรหลีกเลี่ยงอาหารที่มีกรดยูริกและสารออกซาเลตสูง เช่น เนื้อสัตว์ที่มีไขมันสูง อาหารหวานและเค็มมาก   
3. ออกกำลังกายอย่างสม่ำเสมอ 
4. ไม่กลั้นปัสสาวะนานๆ เพราะอาจทำให้ติดเชื้อทางเดินปัสสาวะและก่อให้เกิดนิ่วเพิ่มขึ้นได้ 
5. ควรรับประทานอาหารเสริมหรือวิตามินในปริมาณที่เหมาะสม หรือตามแพทย์แนะนำ

ดังที่กล่าวไว้ข้างต้นว่านิ่วมีระดับความรุนแรงที่แตกต่างกัน ซึ่งนิ่วในไตในระยะแรกที่ไม่มีความรุนแรงมากสามารถดื่มน้ำให้มากขึ้นเพื่อขับนิ่วออกจากร่างกายผ่านปัสสาวะได้ แต่หากปล่อยไว้ไม่รักษาจก้อนนิ่วอาจเข้าไปอุดตันท่อปัสสาวะ และเกิดการติดเชื้อลุกลามกลายเป็นโรคอันตรายอื่นๆ ได้ อย่างไรก็ตามหากคุณพบอาการผิดปกติและกำลังสงสัยว่าอาจเข้าข่ายโรคนิ่วในไต ควรรีบมาพบแพทย์เพื่อตรวจวินิจฉัยและรักษาอย่างเหมาะสม 
 

สอบถามรายละเอียดเพิ่มเติมและนัดหมายแพทย์ได้ที่
ศูนย์ระบบทางเดินปัสสาวะ ชั้น 4 โรงพยาบาลวิมุต 
เวลาทำการ 08:00 - 20:00 น. โทร. 0-2079-0040 
หรือดาวน์โหลด ViMUT Application เพื่อนัดหมายแพทย์ หรือบริการปรึกษาหมอออนไลน์ 

ทุกปัญหาสุขภาพ ปรึกษาแพทย์เฉพาะทางออนไลน์ ที่พร้อมดูแลคุณด้วยความใส่ใจ