มะเร็งต่อมน้ำเหลืองปล่อยไว้นานลุกลามได้!

หากคุณรู้สึกไม่สบายตัวแล้วคลำพบก้อนที่บริเวณต่างๆ ของร่างกาย เช่น คอ รักแร้ ขาหนีบ อาจเสี่ยงต่อการเกิดโรคมะเร็งต่อมน้ำเหลือง เพราะเป็นอีกหนึ่งโรคใกล้ตัวที่ควรระวัง และยังเป็นหนึ่งในมะเร็งที่สามารถลุกลามได้อีกด้วย อีกทั้งอธิบดีกรมการแพทย์ยังให้ข้อมูลถึงโรคมะเร็งต่อมน้ำเหลืองว่าจัดอยู่ในอันดับที่ 8 จาก 10 อันดับมะเร็งที่พบบ่อย โดยพบในเพศชายเป็นอันดับที่ 5 และพบในเพศหญิงอันดับที่ 9 อีกทั้งในแต่ละปีจะมีผู้ป่วยเพิ่มขึ้น 4,300 ราย และมีผู้เสียชีวิตประมาณ 1,300 ราย หรือคิดเป็น 4 คนต่อวัน รู้อย่างนี้แล้วเราควรทำความรู้จักโรคมะเร็งต่อมน้ำเหลืองไว้ เพื่อให้เราสามารถหลีกเลี่ยงปัจจัยเสี่ยงในการเกิดโรคในอนาคต!

มะเร็งต่อมน้ำเหลืองเกิดจากสาเหตุใดบ้าง?

มะเร็งต่อมน้ำเหลือง (Lymphoma) เป็นโรคมะเร็งร้ายแรงอีกชนิดหนึ่งที่เกิดขึ้นกับเนื้อเยื่อต่อมน้ำเหลือง ซึ่งระบบน้ำเหลืองเป็นส่วนหนึ่งของระบบภูมิคุ้มกัน มีหน้าที่นำสารอาหารและผลิตเซลล์เม็ดเลือดขาวที่ช่วยต่อสู้กับเชื้อโรคและการติดเชื้อ เมื่อเซลล์เม็ดเลือดขาวเกิดการแบ่งตัวเพิ่มจำนวนขึ้นโดยไม่สามารถควบคุมได้ ทำให้ต่อมน้ำเหลืองโตขึ้นจนเกิดเป็นก้อนเนื้องอก และกดเบียดเซลล์ปกติจนไม่สามารถทำหน้าที่ได้ตามปกติ ซึ่งสาเหตุที่ทำให้เกิดโรคมะเร็งต่อมน้ำเหลืองในปัจจุบันยังไม่ทราบแน่ชัด แต่เบื้องต้นพบว่ามีปัจจัยเสี่ยง ดังนี้ 

• ปัจจัยทางเคมี สารเคมีบางชนิดที่อาจก่อให้เกิดมะเร็ง เช่น สารเคมีปราบศัตรูพืช ยาฉีดกันยุง น้ำยาทาเล็บ น้ำยาย้อมผม เป็นต้น
• ปัจจัยทางภูมิคุ้มกัน ผู้ที่มีระบบภูมิคุ้มกันต่ำหรือภูมิคุ้มกันบกพร่อง เช่น โรคเอดส์ การปลูกถ่ายอวัยวะ โรคไขข้ออักเสบ เป็นต้น
• ปัจจัยทางพันธุกรรม คนในครอบครัวมีประวัติเป็นโรคมะเร็งต่อมน้ำเหลือง สามารถเพิ่มความเสี่ยงต่อการเกิดโรคมากขึ้น
• ปัจจัยจากไวรัส การติดเชื้อไวรัส เช่น ไวรัส HIV เชื้อไวรัส Epstein-Barr และเชื้อ Helicobacter pylori เป็นต้น

มะเร็งต่อมน้ำเหลืองเกิดที่ตำแหน่งไหนได้บ้าง?

ระบบน้ำเหลืองมีอยู่ทั่วร่างกาย ไม่ว่าจะเป็น คอ รักแร้ ข้อพับแขน ข้อพับขา ช่องอก หรือช่องท้อง อีกทั้งเซลล์น้ำเหลืองก็ยังอยู่ตามอวัยวะต่างๆ ของร่างกายอีกด้วย ดังนั้น มะเร็งต่อมน้ำเหลืองจึงสามาถเกิดขึ้นได้ทุกส่วนของร่างกาย

มะเร็งต่อมน้ำเหลืองมีกี่ประเภท?

อาการของโรคมะเร็งต่อมน้ำเหลืองจะมีลักษณะเป็นก้อนโตที่ต่อมน้ำเหลือง โดยจะมีความแตกต่างกันไปตามความผิดปกติของเซลล์มะเร็ง ซึ่งสามารถแบ่งได้ 2 ประเภท ดังนี้ 

1. มะเร็งต่อมน้ำเหลืองฮอดจ์กิน (Hodgkin’s Lymphoma: HL) มักพบในวัยหนุ่มสาวและผู้สูงอายุ มีลักษณะเป็นก้อนโตที่ต่อมน้ำเหลืองบริเวณคอและช่องทรวงอก และเซลล์มะเร็งจะมีลักษณะเฉพาะตัวคือ จะพบ Reed-Sternberg Cell เป็นการกระจายตัวแทรกอยู่ระหว่างเซลล์อักเสบอื่นๆ 
2. มะเร็งต่อมน้ำเหลืองนอนฮอดจ์กิน (Non-Hodgkin’s Lymphoma: NHL) มะเร็งประเภทนี้สามารถเกิดขึ้นได้ทุกวัยและพบมากในประเทศไทย โดยสามารถแบ่งตามการเจริญเติบโตได้อีก คือ 

• ชนิดค่อยเป็นค่อยไป (Indolent NHL) มีอัตราการเจริญเติบโตของเซลล์มะเร็งค่อนข้างช้า ปัจจุบันยังไม่มีวิธีรักษาให้หายขาด
• ชนิดรุนแรง (Aggressive NHL) มีอัตราการเจริญเติบโตของเซลล์มะเร็งเร็ว ถ้าได้รับการรักษาเร็วมีโอกาสหายขาดได้ แต่ถ้าผู้ป่วยไม่ได้รับการรักษาอาจเสียชีวิตภายใน 6 เดือน ถึง 2 ปี

ระยะของอาการมะเร็งต่อมน้ำเหลือง

มะเร็งต่อมน้ำเหลืองแบ่งออกเป็น 4 ระยะ ได้แก่

• ระยะที่ 1 พบมะเร็งต่อมน้ำเหลืองเพียงตำแหน่งเดียว เช่น บริเวณลำคอ หรือบริเวณรักแร้ด้านใดด้านหนึ่ง 
• ระยะที่ 2 พบมะเร็งต่อมน้ำเหลืองตั้งแต่ 2 ตำแหน่งขึ้นไป แต่จะต้องอยู่ด้านเดียวกันของกระบังลม อาจเป็น บริเวณคอด้านซ้าย 2 ก้อน, คอด้านขวา 2 ก้อน, หรือบริเวณรักแร้ซ้าย 2 ก้อน เป็นต้น 
• ระยะที่ 3 พบมะเร็งต่อมน้ำเหลืองทั้งส่วนบนและส่วนล่างของกระบังลม เช่น มีต่อมน้ำเหลืองโตที่รักแร้ร่วมกับที่ขาหนีบ 
• ระยะที่ 4 ในระยะนี้โรคจะแพร่กระจายหรือลุกลามออกนอกระบบน้ำเหลืองไปยังเนื้อเยื่ออวัยวะอื่น เช่น ตับ ปอด สมอง ไขกระดูก

วิธีการรักษาโรคมะเร็งต่อมน้ำเหลืองมีกี่แบบ เหมาะกับระยะใดบ้าง

ปัจจุบันมีหลายวิธีที่สามารถใช้ในการรักษาโรคมะเร็งต่อมน้ำเหลือง ซึ่งแพทย์จะเลือกแนวทางการรักษาที่เหมาะสมกับชนิดเซลล์มะเร็งต่อมน้ำเหลืองและสภาพร่างกายของผู้ป่วย เพื่อให้สามารถรักษาโรคได้อย่างมีประสิทธิภาพมากขึ้น โดยสามารถใช้เพียงวิธีเดียวหรือใช้หลายวิธีร่วมกันได้ ดังนี้ 

1. การเฝ้าระวังและติดตามโรค มักใช้ในมะเร็งต่อมน้ำเหลืองชนิดค่อยเป็นค่อยไป หรือในผู้ป่วยที่มีอาการไม่มาก ซึ่งระหว่างการเฝ้าติดตามโรคจะมีการตรวจเลือด หรือตรวจทางรังสีเป็นระยะๆ
2. การใช้ยาเคมีบำบัด จะทำลายเซลล์มะเร็งโดยไปรบกวนการแบ่งตัวของเซลล์มะเร็ง ทั้งนี้ชนิดของยาเคมีบำบัดนั้นจะขึ้นอยู่กับชนิดของมะเร็งต่อมน้ำเหลือง อาจใช้วิธีนี้ร่วมกับการรักษาด้วยแอนติบอดี
3. การรักษาด้วยการฉายรังสี เป็นวิธีการทำลายเซลล์มะเร็งโดยตรง ซึ่งแพทย์จะเลือกใช้วิธีนี้เมื่อผู้ป่วยมีมะเร็งกระจายหลายจุดและไม่สามารถควบคุมได้ด้วยเคมีบำบัด ทั้งนี้แพทย์รังสีจะมีการกำหนดปริมาณรังสีและการแบ่งฉายรังสีตามความเหมาะสม โดยปกติจะฉายรังสี 17-25 ครั้ง
4. การรักษาด้วยแอนติบอดี โดยการให้ยาแอนติบอดีที่เป็นโปรตีนสังเคราะห์เลียนแบบ เข้าไปกระตุ้นระบบภูมิคุ้มกันในร่างกายเพื่อมากำจัดเซลล์มะเร็ง 
5. การรักษาด้วยการปลูกถ่ายเซลล์ต้นกำเนิด เป็นการทำลายเซลล์มะเร็งให้หมดไปแล้วแทนที่ด้วยเซลล์ที่ปกติ อาจเก็บจากเซลล์ไขกระดูกหรือเม็ดเลือดเพื่อลดโอกาสการเป็นซ้ำ

อย่างไรก็ตามโรคมะเร็งต่อมน้ำเหลืองเป็นโรคที่ตอบสนองต่อการรักษาได้ดี แม้ว่าผู้ป่วยจะเป็นระยะที่ 4 ก็สามารถรักษาให้หายขาดได้มากเมื่อเทียบกับโรคมะเร็งชนิดอื่นๆ ดังนั้น หากคลำพบก้อนในบริเวณต่างๆ เช่น คอ รักแร้ ขาหนีบ หรือในช่องท้อง ไม่ควรนิ่งนอนใจ ควรรีบมาพบแพทย์เพื่อทำการวินิจฉัยและรักษาโดยเร็ว 

 

สอบถามรายละเอียดเพิ่มเติมและนัดหมายแพทย์ได้ที่
ศูนย์อายุรกรรม ชั้น 3 โรงพยาบาลวิมุต 
เวลาทำการ 07:00 - 20:00 น. โทร. 0-2079-0030 
หรือดาวน์โหลด ViMUT Application เพื่อนัดหมายแพทย์ หรือบริการปรึกษาหมอออนไลน์

ทุกปัญหาสุขภาพ ปรึกษาแพทย์เฉพาะทางออนไลน์ ที่พร้อมดูแลคุณด้วยความใส่ใจ