หยุดเลือดกำเดาไหลทำยังไง ? อาการแบบไหนที่ต้องพบแพทย์

หลายคนคงจะเคยมีประสบการณ์เลือดกำเดาไหลกันมาบ้างแล้ว ซึ่งอาการเลือดกำเดาไหลเป็นภาวะที่พบได้บ่อย จึงอาจมองว่าเลือดกำเดาไหลนั้นเป็นเพียงแค่อาการผิดปกติธรรมดาๆ ที่เกิดจากเส้นเลือดฝอยในจมูกแตก แท้จริงแล้วอาจเป็นสัญญาณเตือนของโรคร้ายแรงบางอย่างก็เป็นได้ บทความนี้จะพาทุกท่านไปรู้จักกับภาวะเลือดกำเดาไหลให้มากขึ้น พร้อมวิธีปฐมพยาบาลที่ถูกต้อง

สาเหตุของอาการเลือดกำเดาไหลบ่อยเกิดจากอะไรได้บ้าง ?

เลือดกำเดาไหล (Epistaxis) เป็นภาวะที่มีเลือดไหลออกทางโพรงจมูกข้างเดียว หรือทั้ง 2 ข้าง มีสาเหตุได้หลายอย่าง ดังนี้

• การเกิดแผลในโพรงจมูกจากการแคะ แกะ เกา ขยี้จมูก การเอาทิชชูเข้าไปเช็ดข้างใน หรือสั่งน้ำมูกแรงๆ 
• จมูกได้รับอุบัติเหตุ หรือการกระแทกอย่างรุนแรง หรือมีสิ่งแปลกปลอมเข้าไปในจมูก
• โรคความดันโลหิตสูง (Hypertension) ที่ควบคุมไม่ดี หรือภาวะหลอดเลือดแข็งตัว (Atherosclerosis) ส่งผลให้เส้นเลือดใหญ่ในโพรงจมูกด้านหลังเปราะแตก กรณีนี้มักมีเลือดออกปริมาณมาก และในบางรายอาจต้องผ่าตัดฉุกเฉิน โดยการส่องกล้องจี้ไฟฟ้าเพื่อหยุดหลอดเลือดที่แตกโดยตรง (Endoscopic Sphenopalatine Artery Ligation)
• อากาศเย็นและแห้ง ทำให้เยื่อบุจมูกแห้งและบวม ส่งผลให้มีเยื่อบุโพรงจมูกอักเสบและเลือดออกได้ 
• สภาพอากาศร้อนส่งผลให้เส้นเลือดบริเวณเยื่อบุจมูกขยายตัวและเปราะแตกได้
• โรคจมูกและไซนัสอักเสบทั้งเฉียบพลันและเรื้อรัง สามารถทำให้เยื่อบุบวม ขยายและมีเลือดออกได้ 
• การมีเนื้องอก มะเร็งโพรงจมูกและไซนัส หรือมะเร็งหลังโพรงจมูก อาจทำให้เลือดกำเดาไหลออกหน้าจมูก หรือลงคอได้ หลายคนมีอาการร่วมกับคัดจมูกข้างเดียว หูอื้อ ปวดศีรษะ หรือใบหน้าบวมผิดรูปร่วมด้วย 
• ผู้ป่วยมีโรคที่ส่งผลให้การแข็งตัวของเลือดผิดปกติ หรือรับประทานยาต้านเกล็ดเลือด 
• การเปลี่ยนแปลงของฮอร์โมน เช่น การตั้งครรภ์ มักส่งผลให้เส้นเลือดขยายตัว เปราะแตกง่าย และมีการแข็งตัวของเลือดผิดปกติ
• การใช้ยาพ่นจมูก หยอดจมูก หรือล้างจมูกไม่ถูกวิธี 
• โรคหรือภาวะที่มีเส้นเลือดผิดปกติ เช่น Ateriovenous Malforation และ Hereditary Hemorrhagic Telangiectasia

วิธีปฐมพยาบาลเบื้องต้นเมื่อเลือดกำเดาไหล

เลือดกำเดาไหลมักมีอาการเลือดออกที่ไม่รุนแรง ส่วนใหญ่เลือดมักหยุดได้เองภายใน 5-10 นาที อย่างไรก็ตาม เลือดกำเดาไหลยังเป็นอาการที่จำเป็นต้องได้รับการรักษา หรือปฐมพยาบาลอย่างทันท่วงที ซึ่งสามารถทำได้ดังนี้

1. ให้หยุดพักกิจกรรมที่กำลังทำอยู่ 
2. นั่ง หรือนอนในท่าศีรษะสูง โน้มศีรษะมาด้านหน้าเล็กน้อยและหายใจทางปาก เพื่อป้องกันการสำลัก หรือเลือดไหลย้อนกลับ
3. จากนั้นให้บีบบริเวณปีกจมูกทั้ง 2 ข้างให้แน่น ค้างไว้ประมาณ 10 นาที 
4. อยู่ในที่เย็นและอากาศถ่ายเทได้สะดวก 
5. ใช้ผ้าเย็น หรือผ้าห่อน้ำแข็งประคบบริเวณจมูกและแก้ม เพื่อช่วยให้เลือดหยุดเร็วขึ้น 
6. หากเลือดไม่หยุดไหลให้ไปโรงพยาบาลทันที 

อาการเลือดกำเดาไหลแบบไหนที่รุนแรงควรไปโรงพยาบาล

หากผู้ป่วยมีเลือดกำเดาไหลออกมากผิดปกติ หรือมีอาการเลือดกำเดาไหลบ่อย อาจจะเป็นสัญญาณเตือนของโรคร้ายแรงได้ และถ้าคุณมีอาการเหล่านี้ร่วมกับเลือดกำเดาไหล ควรไปพบแพทย์โดยด่วน

• เลือดกำเดาไหลไม่หยุดเกินกว่า 10 นาที หรือเลือดออกปริมาณมาก 
• ได้รับอุบัติเหตุ หรือได้รับแรงกระแทกบริเวณศีรษะ 
• เลือดไหลลงคอ สำลัก หรืออาเจียนเลือดออกมาทางปาก
• เลือดกำเดาไหลร่วมกับอาการอื่นๆ เช่น คัดจมูก หูอื้อ รู้สึกเหมือนมีก้อนในโพรงจมูก หรือคอ
• เลือดออกปริมาณมาก หรือมีก้อนเลือดออกมาด้วย
• เคยมีประวัติผ่าตัดโพรงจมูกและไซนัสมาก่อน 
• ชีพจรเต้นเร็ว หายใจลำบาก หน้ามืด คล้ายจะเป็นลม

เนื่องจากเลือดกำเดาไหลเป็นอาการที่พบเห็นกันได้ทั่วไป จึงทำให้คนส่วนใหญ่อาจไม่คิดว่านี่คือสัญญาณเตือนจากโรคร้ายแรงได้มากมาย รวมถึงเป็นสัญญาณเตือนแรกของโรคเนื้องอกและมะเร็งโพรงจมูกและไซนัสด้วยเช่นกัน ดังนั้น จึงไม่ควรชะล่าใจ หากเลือดกำเดาไหลบ่อยหรือมีปริมาณมาก ควรรีบมาพบแพทย์โดยเร็ว เพื่อวินิจฉัยและตรวจโรคอย่างละเอียดและให้การรักษาได้อย่างถูกต้อง 

 

สอบถามรายละเอียดเพิ่มเติมและนัดหมายแพทย์ได้ที่
ศูนย์หู คอ จมูก ชั้น 5 โรงพยาบาลวิมุต 
เวลาทำการ 08:00 - 20:00  น. โทร.0-2079-0050 
หรือดาวน์โหลด ViMUT Application เพื่อนัดหมายแพทย์ หรือบริการปรึกษาหมอออนไลน์ 

ทุกปัญหาสุขภาพ ปรึกษาแพทย์เฉพาะทางออนไลน์ ที่พร้อมดูแลคุณด้วยความใส่ใจ