"ตับอ่อนอักเสบ" ภาวะอันตรายถึงชีวิต! รู้หรือไม่ตับอ่อนนั้นเป็นหนึ่งในอวัยวะสำคัญที่ซ่อนตัวอยู่หลังกระเพาะอาหาร มีหน้าที่คอยสร้างน้ำย่อยและฮอร์โมนอินซูลินเพื่อควบคุมระดับน้ำตาลในเลือด หากวันใดที่ตับอ่อนเกิดการอักเสบนอกจากคุณจะมีอาการปวดท้องใต้ลิ้นปี่ หรือด้านซ้ายบนร้าวไปหลังแล้ว ยังทำให้การทำงานของตับอ่อนแย่ลงและอาจนำไปสู่ภาวะแทรกซ้อนร้ายแรงได้ บทความนี้จะพาคุณไปรู้จักกับ "ตับอ่อนอักเสบ" ทั้งชนิดเฉียบพลันและเรื้อรัง พร้อมเจาะลึกสาเหตุ อาการ การรักษาและวิธีป้องกัน

สาเหตุของโรคตับอ่อนอักเสบ

โรคตับอ่อนอักเสบ (Pancreatitis) เกิดจากการอักเสบของเซลล์ตับอ่อน ทำให้เซลล์ตับอ่อนถูกทำลายจนน้ำย่อยที่ตับอ่อนผลิตขึ้นไม่สามารถไหลผ่านไปตามท่อนำส่งได้ตามปกติ น้ำย่อยจึงย่อยเนื้อตับอ่อนเองและกลายเป็นการอักเสบอย่างรุนแรง โดยแบ่งออกเป็น 2 ประเภท ดังนี้

• ตับอ่อนอักเสบชนิดเฉียบพลัน : คือภาวะที่ตับอ่อนเกิดการอักเสบอย่างรุนแรงและรวดเร็ว สาเหตุสำคัญของผู้ป่วยราวร้อยละ 60-75 นั้น เกิดจาก ‘นิ่วในถุงน้ำดี’ หลุดไปอุดตันท่อนำส่งน้ำดี ทำให้น้ำย่อยที่ผลิตออกมาทำการย่อยเนื้อเยื่อตับอ่อนแทนจนเกิดเป็นการอักเสบ และอีกสาเหตุหลักที่พบได้บ่อย คือ การดื่มสุรามากเกินพอดีติดต่อกันเป็นระยะเวลานาน หรืออาจเกิดจากสาเหตุอื่นๆ เช่น มีไตรกลีเซอไรด์ในเลือดสูง, มีแคลเซียมในเลือดต่ำ, ได้รับยาบางชนิด, การได้รับบาดเจ็บบริเวณช่องท้อง, ธาตุเหล็กในเลือดสูง, โรคซิสติก ไฟโบรซิส (Cystic Fibrosis), การถ่ายทอดทางพันธุกรรม 
• ตับอ่อนอักเสบชนิดเรื้อรัง : คือภาวะที่ตับอ่อนมีการอักเสบซ้ำๆ อย่างต่อเนื่อง โดยมีสาเหตุหลักประมาณ 70-80% มาจากการดื่มสุราติดต่อกันเป็นเวลานาน ผู้ป่วยส่วนใหญ่มักมีภาวะตับอักเสบฉับพลันมาแล้วมากกว่า 1 ครั้ง แต่รักษาไม่หายขาดเพราะไม่สามารถจัดการต้นเหตุก่อโรคได้ เช่น ไม่เลิกดื่มเครื่องดื่มแอลกอฮอล์

ตับอ่อนอักเสบ อาการเป็นอย่างไร ?

อาการเด่นชัดของตับอ่อนอักเสบคืออาการปวดท้องที่รุนแรง โดยเฉพาะบริเวณใต้ลิ้นปี่และซ้ายบนของช่องท้อง และอาจปวดร้าวไปถึงกลางหลัง รวมถึงอาจมีไข้ คลื่นไส้อาเจียน หอบเหนื่อย แต่ทั้งนี้อาการของตับอ่อนอักเสบเฉียบพลัน หรือเรื้อรัง ต่างก็มีอาการจำเพาะแตกต่างกัน ดังนี้