โรคเยื่อหุ้มสมองอักเสบ อาการติดเชื้อที่ไม่ควรมองข้าม

เริ่มต้นจากอาการปวดศีรษะธรรมดาๆ ก็อาจเป็นสัญญาณจากโรคเยื่อหุ้มสมองอักเสบได้! เพราะสมองเป็นอวัยวะที่มีความสำคัญและมีการทำงานที่ซับซ้อน หากเนื้อสมองหรือส่วนใดมีการอักเสบและปล่อยทิ้งไว้นานโดยไม่ได้รับการรักษาอาจเป็นอันตรายถึงชีวิตได้ เพื่อหลีกเลี่ยงปัจจัยเสี่ยงที่ก่อให้เกิดอาการเยื่อหุ้มสมองอักเสบ มาค้นหาสาเหตุและทำความรู้จักอาการของโรคนี้ให้มากขึ้นกัน 

โรคเยื่อหุ้มสมองอักเสบ (Meningitis)

เป็นโรคที่เกิดจากการติดเชื้อในระบบประสาทส่วนกลางบริเวณเยื่อที่หุ้มรอบสมองและไขสันหลัง จนทำให้บริเวณที่ติดเชื้อเกิดอาการอักเสบ บวม โดยสามารถเกิดขึ้นได้ทั้งในเด็กและผู้ใหญ่ 

โรคเยื่อหุ้มสมองอักเสบเกิดจากสาเหตุใด?

โรคเยื่อหุ้มสมองอักเสบเกิดได้จากการติดเชื้อหลายชนิด ได้แก่ 

• การติดเชื้อแบคทีเรีย เช่น เชื้อแบคทีเรียโรคฮีโมฟิลุส อินฟลูเอนซา ชนิดบี เชื้ออีโคไล หรือเชื้อวัณโรค เป็นภาวะที่อันตรายมากที่สุด จนอาจทำให้พิการหรือเสียชีวิตได้ 
• การติดเชื้อไวรัส เช่น ไวรัสโรคคางทูม ไวรัสโรคเริม ไวรัสจากโรคอีสุกอีใส หรือไวรัสไข้หวัดใหญ่ ส่วนใหญ่มักไม่มีอาการที่รุนแรง โดยอาจเกิดขึ้นหลังจากมีอาการไข้หวัดและสามารถหายได้เองภายใน 7 - 10 วัน 
• การติดเชื้อรา โรคเยื่อหุ้มสมองอักเสบจากเชื้อราเป็นสาเหตุที่พบได้น้อย แต่มักพบในผู้ที่มีภูมิคุ้มกันบกพร่อง และสัมผัสกับแหล่งของเชื้อรา เช่น มูลนกพิราบ มูลไก่ เป็นต้น 
• การติดเชื้อพยาธิ เป็นการติดเชื้อจากการรับประทานอาหารที่มีตัวอ่อนของพยาธิปะปนอยู่ จนอาจทำให้มีพยาธิขึ้นไปที่สมองได้ เช่น หอยโข่ง หอยปัง และหอยเชอรี่

อาการของโรคเยื่อหุ้มสมองอักเสบ

อาการของโรคเยื่อหุ้มสมองในเด็กโตจนถึงผู้ใหญ่ระยะแรกเริ่มจะคล้ายกับอาการไข้หวัด โดยอาการจะรุนแรงมากขึ้นเมื่อเวลาผ่านไปเป็นชั่วโมง หรือ 2 - 3 วัน ซึ่งสามารถสังเกตอาการเบื้องต้นได้ ดังนี้ 

1. มีไข้สูง และไข้มักจะขึ้นลงๆ อยู่ตลอดเวลาถึงแม้จะรับประทานยาลดไข้แล้วก็ตาม 
2. ปวดหัวอย่างรุนแรง หรือปวดเฉพาะเวลาที่ก้มหรือเงยหน้ามากๆ 
3. รู้สึกมึนงง สับสน ไม่มีสมาธิ 
4. แพ้แสงและมองเห็นสิ่งรอบข้างไม่ชัดเจน 
5. อาเจียนและกลืนอาหารได้ยากกว่าปกติ 
6. ชักและหมดสติ 
7. ความอยากอาหารลดลง 

นอกจากนี้ ในเด็กแรกเกิดจนถึงอายุไม่เกิน 1 เดือน มีความเสี่ยงต่อการเกิดโรคเยื่อหุ้มสมองได้เช่นกัน โดยสามารถสังเกตอาการได้ ดังนี้ 

1. มีไข้สูง 
2. ร้องไห้ตลอดเวลา 
3. ดื่มนมได้น้อยลง 
4. กระหม่อมนูน 
5. ตัวและลำคอแข็ง 
6. เฉื่อยชาและเคลื่อนไหวน้อยลง 

วิธีการรักษาโรคเยื่อหุ้มสมองอักเสบ

สำหรับวิธีการรักษาโรคเยื่อหุ้มสมองอักเสบจะขึ้นอยู่กับสาเหตุของการติดเชื้อ โดยแพทย์จะทำการตรวจวินิจฉัยเพื่อหาสาเหตุแล้วจึงจะเข้าสู่ขั้นตอนการรักษาต่อไป 

• เกิดจากเชื้อไวรัส โรคเยื่อหุ้มสมองอักเสบที่เกิดจากเชื้อไวรัส อาการมักจะบรรเทาลงได้เองภายใน 2 สัปดาห์ โดยแนะนำให้รับประทานยาแก้ปวด ดื่มน้ำมากๆ และนอนหลับพักผ่อนให้เพียงพอ ยกเว้นไวรัสบางชนิดที่จำเป็นต้องให้ยาฆ่าเชื้อไวรัสฉีดเข้าทางหลอดเลือดดำ 
• เกิดจากเชื้อแบคทีเรียหรือเชื้อรา วิธีรักษาโรคเยื่อหุ้มสมองอักเสบจากแบคทีเรียคือการให้ยาปฏิชีวนะ โดยฉีดเข้าทางหลอดเลือดดำ ซึ่งแบคทีเรียแต่ละชนิดจะใช้ระยะเวลาในการรักษาที่แตกต่างกันออกไป 
• เกิดจากเชื้อพยาธิ การรักษาเยื่อหุ้มสมองอักเสบจากพยาธินั้น ปัจจุบันยังไม่มียาเฉพาะเจาะจงสำหรับรักษาโรคนี้ เนื่องจากพยาธิที่ทำให้เกิดโรคมีหลากหลายชนิดและแต่ละชนิดมียารักษาที่แตกต่างกันไป การรักษาจึงมุ่งเน้นไปที่การลดอาการอักเสบและบรรเทาอาการของโรค

เนื่องจากโรคเยื่อหุ้มสมองอักเสบเป็นโรคที่เกิดจากการติดเชื้อ การดูแลสุขภาพอนามัยให้ดีอยู่เสมอจึงเป็นสิ่งสำคัญ เพื่อป้องกันตนเองและหลีกเลี่ยงการติดเชื้อโรคได้ ยิ่งในผู้ที่มีภูมิคุ้มกันบกพร่องด้วยแล้วยิ่งต้องการการดูแลเป็นพิเศษ ควรล้างมือบ่อยๆ เลี่ยงการดื่มและรับประทานอาหารในภาชนะเดียวกันกับผู้อื่น ไม่รับประทานอาหารสุกๆ ดิบๆ
ฉีดวัคซีนป้องกันโรคที่อาจทำให้เกิดโรคเยื่อหุ้มสมองอักเสบได้ เช่น วัคซีนป้องกันโรคฮีโมฟิลุส อินฟลูเอนซา ชนิดบี วัคซีนป้องกันโรคอีสุกอีใส วัคซีนป้องกันโรคคางทูม วัคซีนป้องกันโรคหัดเยอรมัน เป็นต้น เพราะถ้าเกิดการติดเชื้อและไม่ได้รับการรักษาอย่างทันท่วงทีสามารถเป็นอันตรายถึงชีวิตได้ 

สอบถามรายละเอียดเพิ่มเติมและนัดหมายแพทย์ได้ที่ 

ศูนย์สมองและระบบประสาท ชั้น 3  โรงพยาบาลวิมุต 

เวลาทำการ 09:00 - 20:00 น. โทร. 0-2079-0068  

หรือดาวน์โหลด ViMUT Application เพื่อนัดหมายแพทย์ หรือบริการปรึกษาหมอออนไลน์

ทุกปัญหาสุขภาพ ปรึกษาแพทย์เฉพาะทางออนไลน์ ที่พร้อมดูแลคุณด้วยความใส่ใจ