เช็กอาการพาร์กินสัน อาการสั่นที่ไม่ควรมองข้าม

โรคพาร์กินสัน (Parkinson’s disease) หรือที่หลายคนรู้จักกันอีกชื่อว่า ‘โรคสั่นสันนิบาต หรือโรคสันนิบาตลูกนก’ เป็นโรคที่พบได้บ่อยรองลงมาจากโรคอัลไซเมอร์ ในผู้สูงอายุที่มีอายุ 65 ปีขึ้นไป โดยเกิดจากความเสื่อมไปตามวัยของระบบประสาทและสมองในส่วนที่สร้างสารสื่อประสาทที่ชื่อว่า “โดพามีน” (Dopamine) ซึ่งเป็นสารที่ทำหน้าที่ในการควบคุมการเคลื่อนไหวของร่างกาย โดยจะทำให้ร่างกายส่วนต่างๆ มีการสั่นอย่างควบคุมไม่ได้ ซึ่งปัจจุบันยังไม่สามารถรักษาให้หายขาด มีเพียงวิธีการรักษาแบบประคับประคองและชะลออาการของโรค เพื่อให้ผู้ป่วยพาร์กินสันมีคุณภาพชีวิตที่ดีขึ้น

8 อาการที่เข้าข่ายว่าคุณกำลังเสี่ยงเป็นโรคพาร์กินสัน

1. มือสั่น ผู้ที่เข้าข่ายว่ามีความเสี่ยงโรคพาร์กินสัน มักมีอาการสั่น (Tremor) โดยสังเกตได้จากอาการมือสั่นเมื่อไม่ได้ทำอะไร หรืออยู่เฉยๆ ก็สังเกตเห็นว่ามือมีอาการสั่น แต่ดีขึ้นเมื่อหยิบจับสิ่งของ ซึ่งสามารถเกิดกับข้างใดข้างหนึ่งก่อน จากนั้นก็จะเกิดขึ้นทั้ง 2 ข้าง

2. ร่างกายแข็งเกร็ง เนื่องจากสารสื่อประสาทในการควบคุมกล้ามเนื้อเสียสมดุล ทำให้กล้ามเนื้อมีอาการตึงตัว แข็งเกร็ง โดยเฉพาะเวลาขยับตัวหรือเคลื่อนไหว จึงทำให้มักรู้สึกเมื่อยตามกล้ามเนื้อ โดยเฉพาะแขน ขาและลำตัว

3. หน้านิ่ง พูดช้า เสียงเบา และเมื่อกล้ามเนื้อมีการตึงตัว (Rigidity) ทำให้ผู้ที่มีอาการโรคพาร์กินสันมักหน้านิ่ง ไม่สามารถแสดงอาการทางสีหน้าได้ พูดช้าลง ติดขัดและเสียงเบาลง 

4. เคลื่อนไหวได้ช้า เดินลำบาก หลังโค้งงอ จากอาการกล้ามเนื้อตึงตัว จึงทำให้ผู้ที่เป็นพาร์กินสัน มักมีการเคลื่อนไหวได้ช้า (Bradykinesia) ลุกจากเตียง หรือเก้าอี้ได้ยากขึ้น เดินลำบากและหลังโค้งงอโน้มไปด้านหน้ามากขึ้น หากเป็นในระยะที่รุนแรงขึ้นผู้ป่วยพาร์กินสันจะก้าวเดินได้สั้นลงเหมือนหุ่นยนต์ หรือบางครั้งก้าวขาไม่ออก ทรงตัวไม่มั่นคงและทำให้หกล้มได้ง่าย 

5. การรับรสและกลิ่นน้อยลง เนื่องจากการรับรสและกลิ่นต้องทำงานร่วมกับระบบประสาทก้านสมองส่วนเมดัลลา (Medulla Oblongata) จึงทำให้ผู้ที่เริ่มป่วยเป็นพาร์กินสันรู้สึกว่ารสชาติอาหาร หรือได้กลิ่นที่ไม่เหมือนเดิม หรือรับรสและได้กลิ่นลดลง ตลอดจนเมื่อโรครุนแรงขึ้น บางรายไม่สามารถรับรสหรือกลิ่นต่างๆ ได้

6. ท้องผูกบ่อย ปัญหาเรื่องการขับถ่าย หรือท้องผูกเป็นประจำ เป็นอีกหนึ่งอาการเริ่มต้นของโรคพาร์กินสันที่พบได้บ่อย เนื่องจากมีความเสื่อมของระบบประสาทอัตโนมัติในการควบคุมการเคลื่อนไหวของลำไส้ใหญ่ จึงทำให้ระบบขับถ่ายมีการเคลื่อนไหวช้าลงและทำให้เกิดท้องผูกได้

7. มีอาการกระตุกของแขน ขา ขณะหลับบ่อย ในผู้ที่มีอาการพาร์กินสันในตอนกลางคืนมักพบอาการละเมอจากกล้ามเนื้อที่แข็งเกร็งในช่วงที่หลับสนิทได้ ซึ่งอาจทำให้มีอาการแขนขากระตุกจนทำให้ตกเตียง หรือกระตุกจนอาจทำร้ายคนที่นอนข้างๆ ได้

8. มีความผิดปกติทางด้านอารมณ์ นอกจากอาการทางด้านร่างกายที่สามารถสังเกตได้แล้วนั้น ยังพบผู้ป่วยพาร์กินสันกลุ่มที่มีอาการทางจิตใจด้วย ไม่ว่าจะเป็นการย้ำคิดย้ำทำ ซึมเศร้า หรือมีความวิตกกังวลร่วมด้วย

พาร์กินสันมีกี่ระยะ

สำหรับโรคพาร์กินสันสามารถแบ่งออกได้เป็น 5 ระยะ โดยในแต่ละระยะจะมีอาการแสดงตามลำดับ ดังนี้

• ระยะที่ 1 > มือข้างใดข้างหนึ่งสั่นตอนพัก ไม่ได้จับของ และปวดเมื่อยตามแขน ขา
• ระยะที่ 2 > อาการสั่นลามไปอีกข้าง เริ่มมีปัญหาการเดินที่ช้าลง หลังโค้งงอ
• ระยะที่ 3 > พูดลำบาก ช้าลงและเสียงเบา รวมถึงมีปัญหาการทรงตัว เดินซอยเท้า หรือก้าวขาไม่ออก ซึ่งอาจทำให้ล้มได้ง่าย
• ระยะที่ 4 > สั่นลดลง แต่จะเกร็งและเคลื่อนไหวได้ลำบาก หรือช้าลงกว่าเดิม พูดลำบาก พูดไม่ออก ไม่สามารถแสดงสีหน้า ต้องมีคนคอยดูแลใกล้ชิดป้องกันการหกล้ม
• ระยะที่ 5 > กล้ามเนื้อเกร็งแข็ง ไม่สามารถเคลื่อนไหวได้ มือเท้าหงิกหงอ ไม่มีการแสดงสีหน้า ไม่สามารถกินข้าวได้ ร่างกายผอมซูบ ทรวงอกเคลื่อนไหวได้น้อยลง และเสี่ยงต่อการติดเชื้อระบบทางเดินหายใจ

แนวทางการรักษาโรคพาร์กินสัน

การรักษาโรคพาร์กินสันนั้น ปัจจุบันยังไม่มีการรักษาที่ทำให้หายขาดได้ แต่จะเป็นการดูแลรักษาตามอาการ เพื่อให้ผู้ป่วยสามารถใช้ชีวิตได้ใกล้เคียงปกติก่อนเป็นพาร์กินสันได้มากที่สุด

• รักษาด้วยยา  เป็นการรักษาตามระยะและอาการที่ผู้ป่วยเป็น โดยแพทย์จะให้ยาที่ออกฤทธิ์กับสารสื่อประสาทโดพามีนในสมอง
• ผ่าตัดกระตุ้นสมองลึก (Deep Brain Stimulation) เป็นการรักษาพาร์กินสันด้วยการผ่าตัดเพื่อฝังขั้วไฟฟ้าเข้าไปกระตุ้นสมอง แต่การรักษานี้มีค่าใช้จ่ายสูงและใช้กับคนที่มีอาการตอบสนองต่อยาไม่สม่ำเสมอที่รุนแรง มีอาการสั่นรุนแรงและไม่สามารถคุมได้ด้วยยา หรือมีผลข้างเคียงจากยา

แม้ว่าโรคพาร์กินสันจะเป็นโรคที่เป็นแล้วไม่สามารถรักษาให้หายขาดได้ และต้องประคับประคองอาการด้วยการรับประทานยาอยู่ตลอด แต่หากผู้ป่วยดูแลตัวเองอย่างสม่ำเสมอ รับประทานอาหารที่เหมาะสมและมีกากใยเพื่อช่วยในการขับถ่าย ออกกำลังกายและกายภาพเกี่ยวกับการเคลื่อนไหว ร่วมกับการมีวินัยในการรับประทานยาตามเวลาที่หมอสั่ง ก็จะช่วยให้ผู้ป่วยมีคุณภาพชีวิตที่ดีได้ 

สอบถามรายละเอียดเพิ่มเติมและนัดหมายแพทย์ได้ที่
ศูนย์สมองและระบบประสาท ชั้น 3 โรงพยาบาลวิมุต 

เวลาทำการ 08.00-20.00 น. โทร. 0-2079-0068

หรือดาวน์โหลด ViMUT Application เพื่อนัดหมายแพทย์ หรือบริการปรึกษาหมอออนไลน์

ทุกปัญหาสุขภาพ ปรึกษาแพทย์เฉพาะทางออนไลน์ ที่พร้อมดูแลคุณด้วยความใส่ใจ