โดยปกติแล้วมดลูกที่เป็นอวัยวะสืบพันธุ์ของเพศหญิงจะมีตำแหน่งอยู่ภายในอุ้งเชิงกราน แต่รู้หรือไม่! ว่ามดลูกก็สามารถเคลื่อนที่ได้เช่นกัน หรือที่เรามักเรียกกันว่า “ภาวะมดลูกหย่อน” ซึ่งเป็นหนึ่งในปัญหาสุขภาพที่ผู้หญิงควรให้ความสำคัญและเข้าใจ เพราะหากไม่ได้รับการรักษาหรือดูแลอย่างเหมาะสมย่อมกระทบต่อการใช้ชีวิตประจำวันหลายด้านอย่างคาดไม่ถึง อาการมดลูกหย่อนลงหรือต่ำลงจนผิดปกตินี้จะส่งผลต่อร่างกายอย่างไร และอันตรายมากน้อยแค่ไหน หาคำตอบไปด้วยกันที่บทความนี้ 

มดลูกหย่อนคืออะไร?

มดลูกหย่อน (Prolapsed Uterus) หรือมดลูกต่ำ (Pelvic Organ Prolapse) เป็นภาวะที่มดลูกเลื่อนลงจากตำแหน่งปกติในอุ้งเชิงกรานเข้าใกล้ปากช่องคลอด เนื่องจากกล้ามเนื้อและเนื้อเยื่อพยุงอุ้งเชิงกรานที่ทำหน้าที่ยึดมดลูกอ่อนแรงลง และในระยะยาวอาจทำให้อวัยวะอื่นๆ อย่างกระเพาะปัสสาวะ และลำไส้หย่อนตามมาลงมาได้อีกด้วย 

ภาวะมดลูกหย่อนเกิดจากสาเหตุใดบ้าง?

• อาการมดลูกหย่อนเกิดจากอายุที่เพิ่มมากขึ้น จากวัยหมดระดู หรือวัยทอง 
• กล้ามเนื้อในอุ้งเชิงกรานเกิดความเสียหายจากการคลอดบุตรหลายครั้ง 
• การยกของหนัก หรือใช้แรงเบ่งจากอาการท้องผูกเป็นระยะเวลานาน
• โรคและอาการที่ส่งผลต่อแรงดันในช่องท้อง ทำให้มีผลกระทบต่ออุ้งเชิงกราน เช่น อาการไอเรื้อรัง ท้องผูก หรือโรคอ้วน 
• เคยผ่าตัดมดลูกหรือกระบังลมหย่อนมาก่อน จึงมีโอกาสที่อวัยวะบริเวณอุ้งเชิงกรานจะเคลื่อนต่ำลงได้ 

ระดับความรุนแรงของภาวะมดลูกหย่อน

อาการมดลูกหย่อนสามารถแบ่งออกเป็น 4 ระดับ ดังนี้ 

ระดับที่ 1 : มดลูกเริ่มหย่อนลงมาจากตำแหน่งปกติ แต่ยังอยู่ในช่องคลอด
ระดับที่ 2 : มดลูกหย่อนลงมาที่บริเวณปากช่องคลอด
ระดับที่ 3 : มดลูกบางส่วนหย่อนออกมานอกช่องคลอด
ระดับที่ 4 : มดลูกทั้งหมดหย่อนออกมานอกช่องคลอด

เช็ก! อาการมดลูกหย่อนเป็นแบบไหน

ในผู้ที่เริ่มมีภาวะมดลูกหย่อนยังไม่มากจะไม่มีอาการผิดปกติแสดงออกมาให้เห็น แต่หากเกิดภาวะมดลูกหย่อนระดับที่ 2 ขึ้นไปจะเริ่มมีอาการ ดังนี้ 

• รู้สึกมีบางอย่างโผล่ออกมาจากช่องคลอด หรือเห็นเนื้อเยื่อโผล่ออกมาจากช่องคลอดชัดเจน 
• รู้สึกมีอาการหน่วง ๆ ที่บริเวณอุ้งเชิงกราน 
• ปัสสาวะขัด ปัสสาวะเล็ด 
• มีอาการเจ็บเมื่อมีเพศสัมพันธ์ 
• มีตกขาวออกมาก หรือมีเลือดออกมาจากช่องคลอด 
• มีอาการท้องผูก

แนวทางการรักษาต้องทำอย่างไร?

เนื่องจากอาการมดลูกหย่อนมีระดับความรุนแรงที่แตกต่างกัน แพทย์จะเลือกใช้วิธีการรักษาตามความรุนแรงของการหย่อนตัวของมดลูก ดังนี้ 

1. การรักษาด้วยอุปกรณ์พยุงช่องคลอด โดยแพทย์จะสอดห่วงที่เป็นซิลิโคนเข้าไปในช่องคลอด เพื่อช่วยพยุงมดลูกไม่ให้หย่อนตัวลงมา วิธีการนี้เหมาะสำหรับผู้ป่วยที่มีอาการไม่รุนแรงมากนัก
2.  การผ่าตัดรักษามดลูกหย่อน จะใช้ในผู้ป่วยที่มีอาการรุนแรง โดยมีรูปแบบหรือเทคนิคการผ่าตัดหลายวิธี เช่น การเย็บซ่อมผนังช่องคลอด การผ่าตัดมดลูก และการผ่าตัดส่องกล้อง เป็นต้น  

วิธีการป้องกันภาวะมดลูกหย่อนทำอย่างไร?

เพื่อป้องกันและลดโอกาสการเกิดภาวะมดลูกหย่อน คุณสามารถปฏิบัติตามคำแนะนำได้ดังนี้

• ออกกำลังกายและบริหารกล้ามเนื้อบริเวณอุ้งเชิงกรานเป็นประจำ
• ควบคุมน้ำหนักไม่ให้เกินเกณฑ์มาตรฐาน 
• หลีกเลี่ยงการยกของหนัก
• ฝึกขมิบเป็นประจำ โดยเฉพาะก่อนและหลังคลอดบุตร
• รับประทานอาหารที่ช่วยในการขับถ่าย เพื่อเลี่ยงอาการท้องผูก เพราะการเบ่งจากอาการท้องผูกทำให้กล้ามเนื้ออุ้งเชิงกรานเกร็งและส่งผลต่อมดลูกไปด้วย 
• หลีกเลี่ยงการสูบบุหรี่ เพราะทำให้เกิดอาการไอเรื้อรัง ซึ่งส่งผลต่อความดันในช่องท้องและกล้ามเนื้ออุ้งเชิงกราน

ถึงแม้อาการมดลูกหย่อนจะไม่รุนแรงจนอันตรายถึงชีวิต แต่ก็สามารถส่งผลกระทบต่อการดำเนินชีวิตประจำวันอย่างมาก ดังนั้นการรู้เท่าทันอาการ สาเหตุ และวิธีป้องกัน จะช่วยลดความเสี่ยงการเกิดภาวะมดลูกหย่อนลงได้มาก และอย่าลืมให้ความสำคัญกับการดูแลใส่ใจสุขภาพและตรวจร่างกายอย่างสม่ำเสมอร่วมด้วย เพื่อสุขภาพที่ดีในระยะยาว… 

 

สอบถามรายละเอียดเพิ่มเติมและนัดหมายแพทย์ได้ที่
ศูนย์สูตินรีเวช ชั้น 3 โรงพยาบาลวิมุต 
เวลาทำการ 08:00 - 20:00 น. โทร. 0-2079-0066 
หรือดาวน์โหลด ViMUT Application เพื่อนัดหมายแพทย์ หรือบริการปรึกษาหมอออนไลน์ 

 

ทุกปัญหาสุขภาพ ปรึกษาแพทย์เฉพาะทางออนไลน์ ที่พร้อมดูแลคุณด้วยความใส่ใจ