พ่อแม่ผู้ปกครองส่วนใหญ่คงมีประสบการณ์ที่ลูก หรือเด็กน้อยที่คุณรักมีอาการปวดท้อง ซึ่งหลายคนคงจะกังวลไม่น้อย โดยเฉพาะถ้าอาการปวดท้องเกิดขึ้นบ่อยๆ เรื้อรัง จนกลัวว่าอาจจะมีสาเหตุจากโรคร้ายแรง เช่น โรคแผลในกระเพาะอาหาร หรือโรคมะเร็ง เป็นต้น

แต่ในความเป็นจริงแล้ว ประมาณร้อยละ 90 ของเด็กปวดท้องเรื้อรังไม่ได้มีสาเหตุเกิดจากโรคทางร่างกาย โดยเฉพาะโรคแผลในกระเพาะอาหารอย่างที่กลัวกัน เพราะเป็นสาเหตุที่พบได้น้อยมากๆ ในเด็ก

เมื่อสาเหตุไม่ใช่โรคทางร่างกาย แล้วทำไมเด็กจึงปวดท้อง ?

คำอธิบายที่ยอมรับในปัจจุบัน เชื่อว่าเกิดจากประสาทรับความรู้สึกของกระเพาะอาหารและลำไส้ในเด็กกลุ่มนี้มีความไวมากต่อสิ่งกระตุ้นตามธรรมชาติ เช่น ลมในท้อง กินอาหารเผ็ด กินอาหารผิดเวลา เป็นต้น จึงทำให้เกิดอาการปวดท้องได้ง่าย และที่พบได้เสมอคือการที่เด็กมีอาการปวดท้องนั้นมักเกี่ยวข้องกับอารมณ์เครียด วิตกกังวล เพราะสมองและทางเดินอาหารมีเส้นประสาทเชื่อมโยงกัน ดังนั้นเมื่อเด็กมีความเครียด มีความกังวลจากปัญหาต่างๆ ไม่ว่าจะเป็นเรื่องการเรียนหรือปัญหาในบ้าน ก็จะทำให้เกิดอาการปวดท้องได้ หรือในเด็กเล็กที่มักจะบ่นปวดท้องเมื่อไม่พอใจเวลาถูกบังคับให้ทำในสิ่งที่ไม่ชอบ เช่น กินข้าว ไปโรงเรียน ทำการบ้าน เป็นต้น

จะรู้ได้อย่างไรว่าลูก หรือเด็กปวดท้อง มีสาเหตุที่ไม่ได้เกิดจากโรคทางกาย ?
เด็กที่มีอาการปวดท้อง โดยไม่ได้มีสาเหตุมาจากโรคทางกาย มีอาการที่คุณพ่อคุณแม่สังเกตได้ดังนี้

• มีลักษณะเป็นๆ หายๆ
• ไม่มีเวลาปวดท้องที่แน่นอน บางครั้งจะปวดนาน บางครั้งไม่นานก็หายเอง 
• เด็กมักจะรู้สึกปวดท้องบริเวณรอบสะดือเป็นส่วนใหญ่ หรือย้ายตำแหน่งปวดไม่แน่นอน
• เด็กบางคนมีอาการปวดท้องรุนแรงจนต้องหยุดทำกิจกรรมในขณะนั้น แต่ส่วนใหญ่จะยังคงเล่น หรือทำกิจกรรมอื่นๆ ได้ตามปกติในขณะที่บอกว่าปวดท้อง 
• ไม่มีอาการร่วมอื่นๆ เช่น เบื่ออาหาร น้ำหนักลด อาเจียน ท้องเสียหรือท้องผูก เป็นต้น

ในเด็กที่ปวดท้องไร้สาเหตุโรคทางกาย ส่วนใหญ่แล้วมักจะเป็นเด็กที่มีการเจริญเติบโตและพัฒนาการเป็นปกติ ซึ่งคุณพ่อคุณแม่สามารถหายห่วง คลายกังวลในด้านการเจริญเติบโตของเด็ก หรือลูกน้อยที่คุณรักได้

อาการปวดท้องเรื้อรังของเด็กลักษณะใดที่คุณพ่อคุณแม่ไม่ควรละเลย

คุณพ่อคุณแม่ควรพาลูกมาพบกุมารแพทย์หากพบว่าลูกมีอาการปวดท้องในลักษณะดังนี้

• เด็ก หรือลูกน้อยมีอาการปวดท้องที่รุนแรงจนรบกวนกิจกรรมปกติ หรือการเรียนอยู่เสมอ
• มักตื่นนอนกลางดึกเพราะอาการปวดท้อง
• มีอาการเบื่ออาหาร น้ำหนักลด
• มีอาการร่วม เช่น คลื่นไส้ อาเจียน ท้องเสีย ท้องผูก ตัวเหลือง ตาเหลือง ซีด เป็นต้น

โดยอาการปวดท้องเหล่านี้ อาจเป็นอาการที่สาเหตุมาจากความเจ็บป่วยทางกายที่คุณพ่อคุณแม่ควรรีบพาลูกมาปรึกษากุมารแพทย์

จะดูแลเด็กปวดท้องที่ไม่มีสาเหตุจากโรคทางกายได้อย่างไร ?

เมื่อลูกน้อย หรือเด็กปวดท้อง ที่ไม่ได้มีสาเหตุมาจากโรคทางกายนั้น อันดับแรกคุณพ่อคุณแม่ต้องไม่กังวลต่ออาการปวดท้องของลูก เพราะสาเหตุไม่ได้เกิดจากโรคทางกายจึงไม่มีอันตรายต่อชีวิต และไม่ควรแสดงความห่วงใยด้วยการถามบุตรหลานบ่อยๆ ถึงอาการปวดท้อง เพราะการถามย้ำจะยิ่งตอกย้ำวิตกกังวลและทำให้เด็กรู้สึกปวดอยู่เรื่อยๆ ได้ และในขณะที่เด็กมีอาการ ผู้ปกครองไม่ควรแสดงความวิตกจนเกินเหตุ แต่ควรให้การดูแลสนใจตามปกติ ปลอบใจว่าปวดสักพักก็หาย และอาจให้กินยาเคลือบกระเพาะอาหารประเภทยาธาตุน้ำขาว หรือยาลดกรดอลัมมิลค์ (Alum milk) ได้ ถ้าเด็กมีอาการปวดท้องมาก หรือปวดท้องเป็นเวลานานพอสมควร 

นอกจากนี้คุณพ่อคุณแม่ควรทบทวนว่ากิจกรรมใดที่ดูเป็นการบังคับเด็กมากเกินไปจนทำให้เด็กตึงเครียด ก็ควรลดความเข้มงวดลง หรือปรับเปลี่ยนกิจกรรมนั้นๆ เพื่อเป็นการแก้ไขปัญหาปวดท้องของลูกที่เกิดจากความเครียด

ที่โรงพยาบาลวิมุต เรายินดีให้คำปรึกษาปัญหาโรคทางเดินอาหารในเด็ก โดยคุณหมอเด็กผู้เชี่ยวชาญ พร้อมพยาบาลวิชาชีพที่มีประสบการณ์การดูแลเด็กแรกเกิดจนถึง 15 ปี ร่วมกับเทคโนโลยี เครื่องมือและอุปกรณ์การแพทย์ที่ทันสมัย เพื่อวินิจฉัยและหาสาเหตุของโรคได้อย่างแม่นยำ เปิดบริการตลอด 24 ชม.

สอบถามรายละเอียดเพิ่มเติม 

ศูนย์กุมารเวช ชั้น 3 โรงพยาบาลวิมุต

ให้บริการ 24 ชั่วโมง โทร. 0-2079-0038

หรือดาวน์โหลด ViMUT Application เพื่อนัดหมายแพทย์ หรือบริการปรึกษาหมอออนไลน์ได้

ทุกปัญหาสุขภาพ ปรึกษาแพทย์เฉพาะทางออนไลน์ ที่พร้อมดูแลคุณด้วยความใส่ใจ