ไขข้อสงสัยติดเชื้อทางเดินปัสสาวะในผู้หญิงและผู้ชาย เกิดจากอะไร อาการเป็นอย่างไร

การติดเชื้อทางเดินปัสสาวะ เป็นปัญหาสุขภาพที่เรามักพบเจอได้บ่อยในกลุ่มคนวัยทำงาน หรือผู้สูงวัย อีกทั้งยังเป็นภาวะที่สามารถเกิดขึ้นได้ทั้งในผู้หญิงและผู้ชายอีกด้วย ซึ่งการติดเชื้อในระบบทางเดินปัสสาวะจะมีทั้งอาการเล็กน้อยจนถึงรุนแรง และมีโอกาสน้อยที่จะเสี่ยงถึงชีวิตหากไม่เกิดภาวะแทรกซ้อน ดังนั้นหลายคนจึงมักมองข้ามการดูแลตัวเองและการป้องกัน แต่เมื่อไหร่ก็ตามที่คุณติดเชื้อในระบบทางเดินปัสสาวะ จะทำให้คุณใช้ชีวิตประจำวันได้ลำบากมากขึ้น ต้องใช้เวลาในการพักรักษาตัว รวมถึงต้องเฝ้าระวังภาวะแทรกซ้อนที่อาจส่งผลต่อร่างกายในระยะยาวอีกด้วย ดังนั้น ในบทความนี้จะพาทุกคนไปดูกันว่าการติดเชื้อทางเดินปัสสาวะในผู้ชายและผู้หญิงเกิดจากอะไรได้บ้าง อาการเป็นอย่างไร รวมถึงแนวทางการรักษาได้ที่นี่

ติดเชื้อทางเดินปัสสาวะ มีสาเหตุเกิดจากอะไรได้บ้าง

การติดเชื้อทางเดินปัสสาวะเป็นระบบการตอบสนองต่อการอักเสบภายในระบบทางเดินปัสสาวะ ซึ่งสาเหตุสำคัญของการติดเชื้อทางเดินปัสสาวะทั้งในผู้ชายและผู้หญิงนั้นเกิดจากแบคทีเรีย โดยเฉพาะเชื้ออีโคไล (E.coli, Escherichia coli) ซึ่งเป็นเชื้อประจำถิ่นในลำไส้ใหญ่ โดยเมื่อแบคทีเรียจากลำไส้เคลื่อนตัวออกมาพร้อมกับอุจจาระ ปนเปื้อนและตกค้างอยู่บริเวณก้น จะมีโอกาสกลับเข้าสู่ร่างกายผ่านช่องทางขับปัสสาวะที่อยู่บริเวณใกล้กัน ซึ่งแบคทีเรียจะค่อยๆ เคลื่อนที่ไปตามท่อปัสสาวะและเข้าสู่อวัยวะต่างๆ ในระบบทางเดินปัสสาวะ และทำให้เกิดการติดเชื้อนั่นเอง 

นอกจากสาเหตุหลักอย่างแบคทีเรียที่ทำให้เกิดการติดเชื้อระบบทางเดินปัสสาวะแล้ว ยังมีปัจจัยที่ทำให้เกิดการติดเชื้อนี้ได้อีกทั้งในผู้ชายและผู้หญิง ดังนี้

• การติดเชื้อทางเดินปัสสาวะในผู้ชายเกิดจาก โรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์ การมีเพศสัมพันธ์ทางทวารหนัก การใช้ถุงยางอนามัย หรือเจลหล่อลื่นไม่สะอาด โรคต่อมลูกหมากโต หรือโรคต่อมลูกหมากอักเสบจากการติดเชื้อ เป็นต้น
• การติดเชื้อทางเดินปัสสาวะในผู้หญิงเกิดจาก การทำความสะอาดหลังปัสสาวะไม่ถูกสุขอนามัย อยู่ในช่วงเป็นประจำเดือน ภาวะตั้งครรภ์ มีเพศสัมพันธ์รุนแรง การคุมกำเนิดด้วยยาฆ่าอสุจิ หรือการใส่ฝาครอบปากมดลูก เป็นต้น

ซึ่งนอกจากปัจจัยจำเพาะของแต่ละเพศแล้ว การกลั้นปัสสาวะนานๆ มีเพศสัมพันธ์บ่อย เป็นโรคภูมิต้านทานต่ำ โรคอัมพฤกษ์ อัมพาต กลั้นปัสสาวะไม่อยู่ เป็นนิ่วในไต นิ่วในท่อไต นิ่วในกระเพาะปัสสาวะ หรือการใส่สายสวนปัสสาวะ ก็เป็นสาเหตุที่ทำให้เกิดการติดเชื้อระบบทางเดินปัสสาวะได้เช่นกัน อีกทั้งการติดเชื้อนี้พบได้บ่อยในผู้หญิงมากกว่าผู้ชาย เนื่องจากลักษณะทางกายภาพของร่างกาย จึงทำให้ผู้หญิงติดเชื้อได้ง่ายกว่า

ติดเชื้อทางเดินปัสสาวะ มีอาการเป็นอย่างไร

อาการโดยทั่วไปของการติดเชื้อในระบบทางเดินปัสสาวะ มีดังนี้

• ปวดท้องน้อยบริเวณสีข้าง หลังล่าง หรืออุ้งเชิงกราน
• ปวดปัสสาวะบ่อยแต่ออกมาครั้งละน้อยๆ มีอาการปวดแสบ ติดขัดเวลาปัสสาวะ โดยเฉพาะเมื่อสิ้นสุดปัสสาวะ และมักปัสสาวะกลางคืนบ่อยกว่าปกติ  
• กลั้นปัสสาวะไม่อยู่ ปัสสาวะมีสีขุ่น มีกลิ่นแรงผิดปกติและอาจมีเลือดปน

แต่ทั้งนี้ก็อาจมีอาการจำเพาะที่แตกต่างกันออกไปมากขึ้นตามตำแหน่ง หรืออวัยวะที่เกิดการติดเชื้อในระบบทางเดินปัสสาวะ ดังนี้

• ติดเชื้อที่ท่อปัสสาวะ หรือ “ท่อปัสสาวะอักเสบ” มักมีอาการไม่รุนแรงและมีอาการแบบทั่วไปเช่นเดียวกับการติดเชื้อทางเดินปัสสาวะ คือ ปวดท้อง กลั้นไม่อยู่ ปัสสาวะแสบขัด มีกลิ่นเหม็น สีเข้มและอาจมีไข้ต่ำๆ
• ติดเชื้อที่กระเพาะปัสสาวะ หรือ “กระเพาะปัสสาวะอักเสบ” โดยส่วนใหญ่มักมีอาการคล้ายคลึงกับท่อปัสสาวะอักเสบ เพียงแต่เกิดการติดเชื้อและการอักเสบในส่วนที่ลึกขึ้นคือบริเวณกระเพาะปัสสาวะ ซึ่งจะมีอาการปวดปัสสาวะบ่อยแต่ปัสสาวะได้น้อย ปวดแสบ ติดขัด ปัสสาวะขุ่น มีกลิ่นเหม็น สีเข้ม หรือมีเลือดปน รวมถึงมีไข้ได้ อ่านข้อมูลเพิ่มเติมเกี่ยวกับอาการของกระเพาะปัสสาวะอักเสบได้ที่นี่
• ติดเชื้อที่กรวยไต หรือ “กรวยไตอักเสบ” เป็นอาการอักเสบที่เชื้อถูกแพร่ต่อมาจากกระเพาะปัสสาวะเข้ามาสู่ไต โดยนอกเหนือจากอาการโดยทั่วไป มักจะรู้สึกปวดปัสสาวะตลอดเวลา มีหนองหรือเลือดปนอยู่ในปัสสาวะ มีกลิ่นคาว คลื่นไส้ อาเจียน ปวดหลังล่างบริเวณสีข้างหรือปวดท้องน้อย ที่สำคัญคือมีไข้สูงและหนาวสั่น

วิธีการรักษาการติดเชื้อทางเดินปัสสาวะ

แพทย์จะทำการซักถามอาการและพฤติกรรมการใช้ชีวิตเพื่อประกอบการพิจารณาในการรักษา แต่การรักษาหลักคือการใช้ยาปฏิชีวนะ สำหรับเชื้อธรรมดาที่ไม่รุนแรงหรือมีอาการไม่รุนแรงมากนัก แพทย์จะให้รับประทานยาปฏิชีวนะ 3-5 วัน แต่ในรายที่มีอาการรุนแรง หรือเป็นกรวยไตอักเสบมักจะต้องรับประทานยา 10-14 วัน และแม้ว่าอาการจะดีขึ้นแล้วในช่วง 2-3 วัน ก็ยังต้องรับประทานยาให้ครบตามที่แพทย์สั่ง เพื่อป้องกันการติดเชื้อซ้ำและภาวะดื้อยา 

สำหรับในรายที่ติดเชื้อรุนแรงจนไม่สามารถรับประทานอาหารหรือยาได้เอง จำเป็นต้องเข้ารับการรักษาในโรงพยาบาลเพื่อฉีดยาปฏิชีวนะเข้าทางหลอดเลือดดำแทน

หากคุณหรือคนใกล้ตัวมีอาการเข้าข่ายติดเชื้อทางเดินปัสสาวะดังที่ได้กล่าวมา แนะนำให้เข้าพบแพทย์และรับการรักษาตั้งแต่เนิ่นๆ เพื่อไม่ให้เชื้อลุกลามไปยังส่วนอื่นๆ ซึ่งอาจทำให้มีอาการรุนแรงมากขึ้น รวมถึงเพื่อลดความเสี่ยงของการเกิดภาวะแทรกซ้อนที่เป็นอันตรายต่อสุขภาพได้ ที่โรงพยาบาลวิมุตเรามีทีมแพทย์ผู้เชี่ยวชาญมากประสบการณ์พร้อมนวัตกรรมที่ทันสมัย เพื่อการวินิจฉัยและการรักษาที่แม่นยำและมีประสิทธิภาพสูง ที่จะช่วยดูแลรักษาและให้คุณทราบผล พร้อมแนวทางรักษาโรคต่างๆ เกี่ยวกับระบบทางเดินปัสสาวะได้อย่างรวดเร็ว

 

สอบถามรายละเอียดเพิ่มเติมและนัดหมายแพทย์ได้ที่
ศูนย์ระบบทางเดินปัสสาวะ ชั้น 4  โรงพยาบาลวิมุต 

เวลาทำการ 08.00-20.00 น. โทร. 0-2079-00054

หรือดาวน์โหลด ViMUT Application เพื่อนัดหมายแพทย์ หรือบริการปรึกษาหมอออนไลน์

ทุกปัญหาสุขภาพ ปรึกษาแพทย์เฉพาะทางออนไลน์ ที่พร้อมดูแลคุณด้วยความใส่ใจ